Praca licencjacka dotyczy problemu funkcjonowania architektury w czasie, na przykładzie zespołu budynków przy placu Grunwaldzkim 4-20 i ul. Marii Skłodowskiej-Curie. Aby dokładnie omówić zagadnienie, zebrane zostały publikacje, które ukazały się od pierwszych lat istnienia obiektu do roku 2018. Przybliżono również sylwetkę architekta. Następnie dokonano analizy formalnej oraz stylowej budynków opierając się na charakterystycznych cechach estetycznych, konstrukcyjnych oraz funkcjonalnych. Prześledzona została historia budynku oraz jego otoczenia aż po lata współczesne. Problem został rozważony na zasadzie kontrastu: jak zespół budynków funkcjonował kiedyś, jak dziś, jakie miał znaczenie, a jakie ma obecnie, jaką miał formę i walory estetyczne i jak zmieniły się one przez lata, jak zmieniał się sposób jego użytkowania oraz czym różnił się projekt i wizja architekta od efektu końcowego. Jakie czynniki do tego doprowadziły? Celem pracy jest próba znalezienia odpowiedzi na te pytania oraz zwrócenie uwagi na ów istniejący problem dotyczący wielu realizacji architektonicznych.

Tematem niniejszej pracy jest próba rekonstrukcji wyglądu wnętrza pałacowego na Śląsku na przełomie XVII/XVIII w.. Rekonstrukcja ta będzie dotyczyć głównie elementów architektonicznych wnętrza. Poza zakresem pracy pozostawiono ogromny temat, jakim są wypełniające te wnętrza meble. Rekonstrukcja ta przeprowadzona zostanie na podstawie dokumentów, ikonografii i wybranych obiektów. Praca ta ma za zadanie przybliżyć czytelnikowi dość słabo do tej pory rozpoznany temat wnętrz pałacowych i dworskich tego okresu. Żeby jednak uniknąć powielania prac i opisów dużych królewskich pałaców i sztandarowych rezydencji książęcych postanowiono skupić się na obiektach, które takowych obszernych dokumentacji nie posiadają i tym samym podjąć próbę poszerzenia wiedzy dotyczącej tego tematu. Jako punkt wyjścia obrano omówienie źródeł, dzięki którym można będzie nakreślić zasady, jakimi powinno się kierować decydując się na rekonstrukcję).

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie rozwoju miast górniczych na Dolnym Śląsku z uwzględnieniem wpływów europejskich. Ukazanie zależności oraz cech wspólnych w kształtowaniu się owych ośrodku. Eksploatacja szlachetnych kruszców na danym obszarze przyciągała zgromadzenia duchownych, ludności o różnych narodowościach i wyznaniach, zarówno tych najmożniejszych jak i najuboższe warstwy społeczne. Moim zadaniem jest ukazanie specyfiki owych miast, zarówno pod względem urbanistycznym jaki i gospodarczym. Jest to całkiem nowe podejście w badaniu miast górniczych. Miasta przez wspólną gałąź gospodarczą zaczęły tworzyć sieć wzajemnie prosperujących ośrodków. W niniejszej pracy zostaną przedstawione miasta górnicze na Dolnym Śląsku na tle europejskim. We wstępie umieszczono historię od starożytności europejskiej eksploatacji złóż. Wymienione zostaną pierwsze okręgi górnicze jak np. Las Medulas w Hiszpani czy Alba Iulia w Rumunii. Początki europejskiego górnictwa to także ogromne pokłady wiedzy teoretycznej o technikach wydobywania szlachetnego kruszcu wykorzystywanych później w średniowieczu. W Kolejnym podrozdziale zostaną nakreślone początki średniowiecznego górnictwa na Dolnym Śląsku. Historia Dolnego Śląska podzielona została na dwa etapy: etap własności dóbr książęcych i etap właścicieli prywatnych. Pierwszy rozdział zaraz po wstępie będzie mówił o wpływie górnictwa na rozwój miast średniowiecznych w Europie Środkowej. Przedstawiona zostanie historia europejskiego górnictwa od momentu odnalezienia pierwszych archiwalnych wzmianek. Analiza dokonana zostanie na przykładach ośrodków górniczych, które usytuowane są najbliżej Dolnego Śląska. Przedstawiona zostanie ogólna historia kształtowania się pierwszych średniowiecznych osad i regionów górniczych, które stały się wzorem dla miast dolnośląskich. Pierwszym przykładem będzie obszar Gór Harzu w Niemczech z najważniejszym miastem górniczym Goslar powstałym w XI w. Kolejnym okręgiem jest Górna i Dolna Saksonia z miastem Annaberg i Freiberg. Przedstawione zostaną także okręgi z terenów Słowacji i Czech (Kutna Hora, Jihlava). Na końcu tego rozdziału znajduje się Śląsk. Historia Śląska szczegółowo została opracowana pod względem eksploatacji złóż, zmian prawnych oraz własnościowych dóbr. Zmiany owe wzorowane były początkowo na prawach miast sąsiednich jak Kutna Hora, Jihlawa czy Annaberg. Ordynacje górnicze miały ogromny wpływ na rozwój miast. Dzięki uzyskanym prawom z ordynacji do miast dolnośląskich przybywali tłumnie górnicy z innych części Europy Środkowej. Drugą część pracy stanowi szczegółowa analiza urbanistyki pierwszych miast górniczych na dolnym Śląsku takich jak Lwówek Śląski i Złotoryja, które wraz z pomniejszymi ośrodkami tworzyły region górniczy na zachodnim Dolnym Śląsku. Ostatnim rozdziałem będzie analiza urbanistyczna Złotego Stoku. Miasto to było w okresie średniowiecza największym ośrodkiem eksploatującym złoto na Dolnym Śląsku jak i w całym kraju.

W pracy, dotyczącej gotyckich malowideł ściennych w kaplicy podwieżowej kościoła dominikanów p.w. św. Wojciecha we Wrocławiu, omówione zostają ich historia oraz ikonografia. Do tej pory malowidłom tym nie poświęcono żadnej obszerniejszej pracy. Są one jedynie krótko wzmiankowane przez badaczy w opracowaniach o bardziej ogólnym zakresie. Niniejsza praca posiada układ problemowy, a kolejne rozdziały odpowiadają poszczególnym zagadnieniom, nakreślonym w stanie badań. Jej celem jest przybliżenie ikonografii i wartości formalnych dominikańskich malowideł oraz próba odczytania całości programu, a także zarysowanie historii powstania i konserwacji. Jest to możliwe dzięki analizie nie tylko literatury i samego omawianego zabytku, ale również archiwalnych fotografii wykonanych przed II wojną światową. W pracy tej wskazane zostały hipotezy dotyczące datowania oraz autorstwa malowideł, a także omówione poszczególne sceny i stan ich zachowania (w porównaniu do przedwojennego) oraz odczytane zostały, do tej pory nierozpoznane inskrypcje. Podjęta została próba powiązania tematyki fresków z pierwotnym przeznaczeniem podwieżowej kaplicy, jako należącej do działającego w XV wieku przy kościele św. Wojciecha bractwa różańcowego. W dalszej części pracy pojawia się propozycja identyfikacji, dotychczas nierozpoznanej postaci zakonnicy, jako świętej Katarzyny ze Sieny. Dodatkowo podjęta zostaje kwestia powojennych konserwacji fresków, a na koniec omówione zostają wartości formalne malowideł, wskazane możliwe źródła inspiracji oraz rozważone zostaje ich wykonanie przez Mikołaja Obilmana. Ze względu na bardzo zły stan zachowania fresków w dominikańskim kościele św. Wojciecha, skąpość źródeł oraz opracowań często niemożliwe było wyjście poza strefę hipotez i uzyskanie pewnych wniosków. Pomimo tego praca stanowić może przyczynek do dalszych badań.

Lwówek Śląski jest jednym z pierwszych miast lokacyjnych (przed 1233 rokiem) na Dolnym Śląsku. Nie został on ulokowany na "surowym korzeniu" - w jego planie widać relikty wcześniejszej zabudowy. Wczesne, przedlokacyjne założenie potwierdza również nieoczywiste usytuowanie kościoła Wniebowzięcia NMP względem murów miejskich. Z pierwotnego założenia ufundowanego przez Henryka Brodatego do naszych czasów przetrwała jedynie fasada zachodnia, a raczej jej północna i środkowa część, wieża południowa została bowiem odbudowana ze zniszczeń w XVII wieku. Dzisiejszy korpus kościoła powstał w początkach XVI wieku. Nowo powstała świątynia wykazuje wiele związków z sakralnym budownictwem Saksonii, zwłaszcza kościołów parafialnych w Zgorzelcu, Pirnie oraz Annabergu. Budynek posiadał niegdyś sklepienie sieciowe, zastąpione stropem podczas przebudowy w połowie XIX wieku.

Praca omawia problematykę rysunku satyrycznego na terenie Polski w latach 1970-1980. Przybliża sylwetki twórców rysunku: Karola Baranieckiego, Andrzeja Czeczota, Andrzeja Dudzińskiego, Szymona Kobylińskiego, Andrzeja Krauze, Eryka Lipińskiego, Andrzeja Mleczko, Anny Gosławskiej-Lipińskiej. Każdy z wybranych przeze mnie artystów charakteryzuje się indywidualnym spojrzeniem na problematykę rysunku satyrycznego. Każdy z nich posiada inną kreskę, sposób operowania narzędziem. Postanowiłam opisać ich sylwetki, alfabetycznie zaczynając od nazwiska. Uważam że to najrozsądniejszy i najmniej krzywdzący sposób, w jaki mogłam się do tego odnieść. Nie sposób wybrać artystę, który byłby najlepszym rysownikiem w swoim fachu, każdy z nich ma tak indywidualne podejście do tematyki i techniki, że wybór ten staje się niemożliwy. Praca zwraca uwagę na przemiany zachodzące w stylu artystów, sytuację polityczną, rodzaje rysunków satyrycznych. Materiał ilustracyjny został zaczerpnięty z czasopism takich jak : Szpilki, Karuzela, Kultura.

Praca magisterska podzielona została na cztery zasadnicze części. Otwiera ją rozdział poświęcony biografii Frydeckiego, w którym opisano młodość i lata edukacji w rodzinnym Sosnowcu, studia na Politechnice Lwowskiej, pierwsze powojenne lata spędzone w Rzeszowie i Katowicach czy w końcu pobyt architekta we Wrocławiu. Poszczególnym okresom kariery Frydeckiego nadałam nazwy: „okres lwowski”, „okres katowicki” i „okres wrocławski”, wywodzące się od miejsca, w którym w danym czasie mieszkał architekt. Dla dalszych rozdziałów przyjęłam model opowiadania o życiu i twórczości Frydeckiego przez pryzmat projektów architekta przechowywanych w zbiorach wrocławskiego Muzeum Architektury. To ich dokładny opis i analiza stanowi rdzeń niniejszej pracy magisterskiej. Większość z nich, chociaż znajdują się w zbiorach archiwalnych od niemalże 30 lat, nie została wcześniej opisana przez badaczy. Z dużej grupy projektów Frydeckiego w literaturze znanych jest zaledwie kilka: Dom Żołnierza, kościół Misjonarzy, Teatr Polski, Wydział Mechaniczny PWr oraz projekty konkursowe nowych gmachów wrocławskiej politechniki. Reszta z nich, jak przykładowo duża grupa domów jednorodzinnych czy domów czynszowych zaprojektowanych przed wojną, powojenne projekty teatrów czy projekty wykonane w czasie pobytu Frydeckiego w Katowicach są zupełnie nieznane. Znajomość zaledwie kilku projektów buduje fałszywy obraz twórczości Frydeckiego – z jednej strony jako przedstawiciela przedwojennej awangardy, z drugiej zaś jako powojennego strażnika lwowskiego modernizmu. Dopiero analiza większej części jego twórczości projektowej pozwala stwierdzić, jak bardzo niejednoznaczna była tworzona przez niego architektura. Przedwojenna twórczość Frydeckiego podzielona została na architekturę mieszkaniową i architekturę użyteczności publicznej. Ta pierwsza, zdecydowanie większa grupa, reprezentowana jest przez domy jednorodzinne, domy czynszowe oraz wille czynszowe. W zdecydowanie mniejszej grupie budynków użyteczności publicznej znalazły się projekty Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych oraz Domu Żołnierza – najlepiej znanej przedwojennej realizacji Frydeckiego. Okres katowicki (1945-47) reprezentowany jest przez niewielką grupę projektów, które najprawdopodobniej wcześniej nie zostały przebadane. Projekt katowickiego gmachu Urzędów Niezespolonych porównany został z projektem warszawskiego Dworca Centralnego. Oba te projekty stanowią pewne odniesienie do budowli, które w czasach przedwojennych stały się ikonami, a ich zniszczenie w czasie wojny – niepowetowaną stratą. W przypadku gmachu UN mowa tu o Muzeum Śląskim, natomiast w przypadku projektu dworca – o przedwojennym nieukończonym Dworcu Centralnym. Okres katowicki reprezentują także: kolejowa wieża ciśnień zaprojektowana dla Katowic, szkoła przemysłowa w Sosnowcu oraz projekt otoczenia Pomnika Czynu Powstańczego na Górze św. Anny – jedyny zrealizowany (choć tylko częściowo) projekt Frydeckiego z tego okresu. Najlepiej znany okres kariery

Okres dwudziestolecia międzywojennego był czasem wzmożonego budownictwa w Częstochowie, zarówno architektury mieszkaniowej jak i użyteczności publicznej. Powstające wtedy gmachy użyteczności publicznej były znaczące dla rozwoju miasta i poziomu życia jego mieszkańców. Z powodu kryzysu po pierwszej wojnie światowej znaczna ich większość była wznoszona przeważnie w drugiej dekadzie II Rzeczypospolitej. Ze względu na mnogość tego typu realizacji, w pracy zostały opisane cztery zrealizowane obiekty – urząd pocztowy projektu Adolfa Szyszko-Bohusza (proj. 1926-1928; realizacja 1928-1930), Powiatowa Kasa Chorych (1927-1928), Ognisko Obrony Niepodległości im. Marszałka Piłsudskiego wzniesione jako pomnik z okazji 10. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości (1930-1934) oraz starostwo powiatowe (1933-1935) i dwa nieznane dotychczas, będące tylko wersjami projektowymi – szpital na Parkitce (1935?) oraz ośrodek zdrowia (1930). Zostały omówione ich dzieje powstania bądź projektowania, plan przestrzenny i bryła. Budownictwo międzywojenne było bardzo zróżnicowane – od form konserwatywnych do awangardowych, dlatego też każdy z opisywanych obiektów prezentuje odmienne formy stylistyczne. Wskazanie obiekty zostały także przeanalizowane pod kątem realizacji danego typu budownictwa użyteczności publicznej w innych miastach II Rzeczypospolitej. Ważny aspekt stanowiła także kwestia ich lokalizacji w przestrzeni miejskiej.

Praca magisterska poświęcona jest miastu w II Rzeczypospolitej. Skupia się na międzywojennej kreacji Zamościa na miasto-zabytek oraz próbom jego repolonizacji w okresie międzywojnia. Tym, z czego wyrastał w dwudziestoleciu międzywojennym mit miasta, jako idealnego założenia z epoki renesansu, była jego historia militarna, nierozerwalnie związana z historią Rzeczypospolitej i okresem jej największych sukcesów. Zamość w dwudziestoleciu międzywojennym urósł do rangi miejsca-symbolu, stając się jednocześnie „bastionem” na granicy Kresów, na ziemi chełmskiej, gdzie swoje terytorialne interesy upatrywali Rosjanie, Ukraińcy i Polacy. Zamość w II Rzeczypospolitej przeszedł szereg zabiegów kreacyjnych - był repolonizowany, remontowany, unowocześniany, poszukiwano w nim polskości na wiele sposobów. Swoja polskość oparł m.in. o mit murów miejskich, postaci Jana Zamoyskiego i Waleriana Łukasińskiego. Najważniejszym przedsięwzięciem była przebudowa dzwonnicy kolegiaty, odnowa Rynku Wielkiego oraz remont Ratusza. Prace te miały miejsce pod koniec lat 30. XX w. i miały na celu przywrócenie ich wyglądu z XVII wieku oraz kreację całego zespołu urbanistycznego na pomnik I Rzeczypospolitej. Zamość w historycznej szacie pozostawał w łączności z modernistycznym Chełmem. Oba miasta tworzyły wyraźne polskie sygnały na niepewnej społecznie i politycznie Chełmszczyźnie.

Niniejsza praca stanowi omówienie historii i architektury kolegium jezuickiego w Legnicy. W pierwszej kolejności przedstawione zostały dostępne publikacje traktujące o legnickiej budowli. Pracę rozpoczyna omówienie panującej w XVII wieku sytuacji politycznej i wyznaniowej w Legnicy. Następnie przedstawiono historię powstania kolegium, z uwzględnieniem roli fundatorów. W dalszej części przedstawiono sylwetki architektów pracujących dla jezuitów w Legnicy: Knolla, Frantza i Dientzenhoferów Czeskich. Kolejnym elementem pracy jest opis architektury kolegium. Ostatnią część stanowi analiza z omówieniem wpływów europejskich i konfrontacją z innymi budowlami jezuickimi na Śląsku. Pracę zamyka analiza projektu Knolla i jego realizacji.

Wyposażenie kościoła podominikańskiego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ząbkowicach Śląskich, ukształtowane w wyniku długiej i burzliwej historii, prezentuje interesujące i bogate artystycznie formy. W niniejszej pracy podjęto próbę analizy oraz rekonstrukcji pierwotnego wystroju barokowego, na który składają się: ołtarz główny, ambona, stalle zakonne, ławy dla wiernych oraz rzeźbiarska Grupa Ukrzyżowania. Ze względu na zdziesiątkowanie barokowego wyposażenia wskutek zawieruch dziejowych zdecydowano się na włączenie do pracy również zespołu barokowych figur świętych dominikańskich, znajdujących się dawniej przed kościołem. Wyposażenie kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego prezentuje dobry poziom artystyczny. Wraz z charakterystycznym dla zakonów dominikańskich programem ikonograficznym wpisuje się do grupy interesujących dzieł sztuki barokowej na Śląsku.

Niniejsza praca poświęcona będzie ikonografii bogini Afrodyty w sztuce starożytnej Grecji. W pracy prześledzona zostanie ewolucja wizerunku bogini na przestrzeni wieków. Przedstawione zostaną dzieła sztuki wszystkich trzech epok sztuki greckiej, począwszy od okresu archaicznego, poprzez okres klasyczny, kończąc na epoce hellenistycznej. Dokonana zostanie analiza obiektów z dziedziny rzeźby, reliefu, malarstwa wazowego oraz rzemiosła artystycznego, ukazujących to starożytne żeńskie bóstwo. Porównanie występujących typów ikonograficznych pozwoli na dogłębne poznanie kultu Afrodyty i odpowiedzenie na szereg związanych z tym tematem pytań. W pracy ukazane zostanie, jak kult bogini wpłynął na jej wyobrażenie w sztuce oraz jakim modyfikacjom ten wizerunek ulegał. Punkt wyjścia tematu pracy stanowić będzie podział obiektów w obrębie czterech kategorii – aspektów, w jakich pojawia się wizerunek Afrodyty w sztuce. Każdy z rozdziałów zawierać będzie krótkie wprowadzenie do analizy ikonograficzno-stylistycznej. Chronologiczna analiza przeprowadzona zostanie w obrębie poszczególnych podrozdziałów, dotyczących konkretnych dziedzin sztuki: malarstwa wazowego, rzeźby, reliefu oraz drobnej plastyki. Drugi rozdział pracy zostanie poświęcony stanowi badań nad ikonografią Afrodyty w sztuce greckiej. Dokonana zostanie chronologiczna analiza poszczególnych publikacji naukowych dotykających powyższego zagadnienia. Przybliżone zostaną najważniejsze tematy poruszane przez badaczy w tychże publikacjach. Oceniona zostanie obszerność tych badań oraz stopień ich dokładności. W trzecim rozdziale nakreślony zostanie rys kulturowy, stanowiący niezbędne tło późniejszej analizy ikonograficzno-stylistycznej. Rozdział składać się będzie z trzech podrozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiona zostanie postać Afrodyty w mitologii greckiej. Opisane zostaną dwie odmienne historie narodzin bogini – według Homera oraz Hezjoda. Następnie wspomniane zostaną dalsze losy bogini, ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych historii mitycznych, w których pojawia się Afrodyta. Drugi podrozdział dotyczyć będzie genezy kultu Afrodyty w starożytnej Grecji. Wykazane zostanie orientalne pochodzenie bogini w panteonie greckim, omówione zostaną tytuły kultowe bogini oraz najważniejsze przydomki, pod jakimi występowała. W trzecim podrozdziale przybliżone będą formy kultu, w jakich czczona była Afrodyta. Opisane zostaną pokrótce święta obchodzone ku czci bogini, a także ikonograficzne typy jej przedstawień występujące w sztuce greckiej oraz związane z nimi atrybuty. Czwarty rozdział pracy poświęcony będzie wizerunkowi Afrodyty w aspekcie Pandemos, odnoszącym się w szczególności do jej patronatu nad miłością cielesną, erotyczną. Dokonana zostanie analiza obiektów z dziedziny malarstwa wazowego, rzeźby, reliefu i drobnej plastyki. Rozdział piąty dotyczyć będzie morskiego aspektu Afrodyty, związanego z drugą genezą jej narodzin jako bogini zrodzonej z morskiej piany. Zanalizowane zostaną dzieła

Tematem niniejszej pracy jest Motyw obcego w sztuce Starożytnej Grecji. W pracy przedstawione zostaną wizerunki wybranych nacji wchodzących w grupę tzw. obcych. W pracy zostanie omówionych przede wszystkim pięć grup etnicznych występujących w Starożytnej Grecji i w innych rejonach takich jak Etiopowie, Persowie, Galowie, Scytowie oraz Trakowie. Uwaga skupiona zostanie tutaj przede wszystkim na zewnętrznym wyglądzie przybyszy, ponieważ to właśnie aspekt fizjonomiczny pozwala na odróżnienie danych grup etnicznych od pozostałych, jak i również na utrudnienie zaklasyfikowania do danej nacji poprzez niejasny czy też zbliżony do innych strój czy aparycję.

Praca zawiera opis i analizę trzydziestu siedmiu trumien i fragmentów trumien antropoidalnych z kolekcji muzealnych w Polsce. W niektórych z omawianych egzemplarzy autor dokonał zmiany datacji lub jej uściślenia. Praca ta jest jedyną polską pozycją, w której scharakteryzowano większość trumien antropoidalnych mieszczących się na terenie tego kraju.

Niniejsza praca magisterska omawia przedstawienia dzieci w sztuce starożytnej Grecji począwszy od okresu minojskiego, a skończywszy na epoce hellenistycznej. Obejmuje ona zabytki ceramiki, rzeźby, reliefu, drobnej plastyki a także malarstwa ściennego. W rozdziale poświęconym stanowi badań przedstawiona została historia badań nad dzieckiem i dzieciństwem w starożytnej Grecji, począwszy od rozkwitu zainteresowania tą tematyką w drugiej połowie XIX wieku, a skończywszy na obecnym stanie ich zaawansowania. W trzeciej części pracy poświęconej rysowi kulturowemu omówione zostały zagadnienia dotyczące modelu wychowawczego obowiązującego w starożytnej Grecji. Uwaga skierowana została na ateńskie zasady i obyczaje ze względu na obfitość i różnorodność obiektów do niego nawiązujących. Następnie krótko scharakteryzowano przedmioty przeznaczone dla dzieci oraz formy zabaw i gier, które były popularne w antyku. Duży nacisk położono na przedstawienie ateńskich uroczystości o charakterze religijnym, w których obrzędy zaangażowane były dzieci. Podjęto także próbę wyjaśnienia ich zawiłości oraz ustalenia roli, jaką dziecko w nich odgrywało. Rozdział czwarty, który jest najważniejszą i najobszerniejszą częścią niniejszej pracy poświęcono opisowi i analizie ikonograficznej oraz stylistycznej obiektów przedstawiających wizerunek dziecka. Część ta została podzielona na podrozdziały w obrębie których omówiono uporządkowane chronologicznie zabytki z różnych dziedzin sztuki. Są to: portretowe przedstawienia dzieci, przedstawienia dzieci z osobami dorosłymi, dzieci w czasie zabawy oraz uprawiania sportu, dzieci podczas nauki, dzieci otrzymujące karę, dzieci na przedstawieniach o charakterze religijnym, dzieci na przedstawieniach sepulkralnych, dzieci jako niewolnicy, bóstwa ukazane jako dzieci oraz personifikacje pod postacią dziecka. Piątą część pracy stanowi omówienie wizerunku dziecka w numizmatyce. Nie sposób pominąć przykładów monet prezentujących wizerunki dziecięcych władców, jednak nie jest to zagadnienie na tyle ważne w kontekście tej pracy, dlatego został mu poświęcony osobny, krótki rozdział stanowiący zarys tego tematu. Końcową częścią niniejszej pracy magisterskiej jest podsumowanie zaprezentowanego stanu badań oraz analizy wizerunku dziecka w sztuce starożytnej Grecji. Pozwoliło to obiektywnie spojrzeć na wnioski wyłaniające się po wnikliwym przyjrzeniu się temu zagadnieniu, a także wyszczególnić główne aspekty oraz problemy związane z zaprezentowanymi dziełami sztuki. Po omówieniu zgromadzonego materiału zarysowano także kierunki możliwych badań, które mogłyby być pomocne do zgłębiania tego tematu. Pozostałe części pracy stanowią: bibliografia, spis ilustracji wraz z wykazem ich źródeł, ilustracje oraz Aneks nr 1, czyli katalog obiektów omawianych w tej pracy.

Praca dotyczy ewolucji wizerunku egipskiej władczyni Hatszepsut na przykładzie dwóch posągów siedzących ze zbiorów Metropolitan Museum of Art. Posągi władczyni podczas panowania uległy stopniowej maskulinizacji. W końcowym etapie rozwoju jedynie w sposób aluzyjny sugerują, iż ukazują kobietę. Praca skupia się na okolicznościach, które spowodowały ową zmianę wizerunku, zarówno historycznych, jaki i politycznych i kulturowych. Dodatkowo szczegółowo została omówiona ikonografia wraz z zapożyczeniami z innych epok. Osobny rozdział poświęcony jest funkcjonowaniu rzeźb oraz ich pierwotnemu usytuowaniu.

Praca jest analizą płaskorzeźby "Nike zawiązującej sandał" ze wskazaniem cech, które charakteryzują styl mokrych szat, który pojawił się w Grecji w ostatniej ćwierci V wieku p.n.e. W tekście uwzględniony został kontekst historyczny wpływający na rozwój rzeźby w kierunku lepszego opracowywania szat oraz dzieła Fidiasza, jako bezpośrednia inspiracja do postania stylu. Opisani zostali główni przedstawiciele stylu tj. Kallimachos i Pajonios. Zanalizowane zostały ich główne dzieła, na podstawie których możliwe było usystematyzowanie i opisanie cech stylowych. Płaskorzeźba Nike zawiązująca sandał z balustrady świątyni Ateny Nike jako typowy przykład stylu omówiona została szczegółowo, z uwzględnieniem cech formalnych, a przede wszystkim stylistycznych. Porównana została także do innych rzeźb z balustrady tj. do Siedzącej Ateny, Nike z jałówką oraz Nike z tropajonem.

Celem pracy jest wykazanie, że fryz Gigantomachii z Wielkiego Ołtarza Zeusa i Ateny w Pergamonie jest modelowym przykładem nurtu barokowego w reliefie hellenistycznym. Praca obejmuje czas budowy Wielkiego Ołtarza Zeusa i Ateny w latach 180 – 160 p.n.e. oraz powstania Wielkiego Fryzu Gigantomachii (około 160 rok p.n.e.). Pergamon był stolicą królestwa Pergamonu pod panowaniem dynastii Attalidów, niewielkiej monarchii, w której rozwinęła się architektura i szkoła rzeźbiarska epoki hellenistycznej. Do największego rozkwitu państwa doszło za panowania Eumenesa II. Władca zlecił w 180 roku p.n.e. budowę Wielkiego Ołtarza Zeusa i Ateny w celu uczczenia zwycięstwa nad plemieniem Galów. Cokół otaczający budowlę pokryto płaskorzeźbioną sceną przedstawiającą walkę bogów z gigantami. Fryz ma około 110 m długości. Badania archeologiczne nad budowlą Ołtarza oraz fryzem Gigantomachii rozpoczął w latach 60. XIX wieku niemiecki inżynier, Carl Humann. Całość założenia zrekonstruowano w tak zwanym Muzeum Pergamońskim w Berlinie, gdzie znajduje się po dziś dzień. Problemem nurtującym badaczy jest kwestia autorstwa fryzu Gigantomachii. Wysunięto kilka hipotez, a autorem najpopularniejszej jest Dieter Thimme. Uważa on, że istniał główny projektant, któremu podlegała grupa rzeźbiarzy pochodzących z różnych środowisk. Wskazują na to przede wszystkim różnice stylistyczne w poszczególnych partiach reliefu. Mówi się także o tak zwanym Mistrzu Ołtarza Pergamońskiego, który miał wykonać główne przedstawienie z grupą Zeusa i Ateny. Temat Gigantomachii był w sztuce greckiej bardzo popularny i pojawiał się głównie w dekoracjach architektury (między innymi fryzy w świątyni Ateny w Priene czy świątyni Hekate w Laginie). Jego pojawienie się w Pergamonie miało związek z ogromnym szacunkiem, jakim darzono tam Ateny. Ponadto uważa się, że musiało istnieć źródło pisane, na przykład hellenistyczna epopeja Attalidów, z którego zaczerpnięto inspiracje do stworzenia tego typu przedstawienia. Bogowie olimpijscy oraz personifikacje przedstawieni zostali zgodnie z rodzinnymi koligacjami, a nie wedle hierarchii. Zróżnicowani zostali także sami Giganci, zarówno pod względem płci, wieku, jak i ubioru. Zachowały się fragmenty podpisów oraz atrybuty większości postaci. Fryz południowy ukazuje walkę Gigantów i Tytanów. Znajdują się tu między innymi Asteria i Febe, Hyperion (Uranos), Selene, Helios czy Rea. Na fryzie zachodnim widoczni są Dionizos i bóstwa morskie z Okeanosem na czele. Fryz północny kontynuują Posejdon z zaprzęgiem, Nyks i Afrodyta z Erosem. Na fryzie wschodnim ukazano najważniejszych bogów: Zeusa i Atenę, Apolla, Artemidę czy Hekate. Fryz Gigantomachii z Wielkiego Ołtarza w Pergamonie wpisuje się swoimi cechami w tak zwany styl baroku hellenistycznego. Charakteryzują go między innymi głęboki relief, dynamizm scen, silne emocje ukazane na twarzach postaci, a także patos i teatralność. Widoczna jest również wysoka dbałość o szczegóły w ukazaniu faktury mat

Teatr w Epidauros często był przedmiotem opracowań. Jest to ciekawy przykład teatru, posiadający do dnia dzisiejszego znakomitą akustykę. Celem pracy jest przedstawienie, że teatr w Epidauros jest modelowym przykładem greckiej architektury teatralnej, a także zebranie i usystematyzowanie informacji na temat tej budowli, uwzględniając czas powstania i formę architektoniczną od VI wieku p.n.e. do III wieku p.n.e.. W drugim rozdziale przedstawiona zostanie problematyka oraz dotychczasowy stan badań, a także zakres rozważań nad teatrem w Epidauros. Następny rozdział historyczny uwzględnia dzieje teatru jako części składowej obiektów użyteczności publicznej oraz przedstawia w jaki sposób i gdzie je lokowano. Ponadto prezentuje pokrótce grecką obyczajowość oraz pierwotne formy widowiskowe. W następnej części opisane zostaną narodziny teatru właściwego. Kolejny rozdział prezentuje poszczególne elementy budowli teatralnej, a także urządzenia sceniczne, dekoracje oraz kostiumy i rekwizyty aktorów. Zawiera on również analizę stylowo-formalną i porównawczą z podaniem przykładów innych teatrów na przestrzeni trzech wieków z uwzględnieniem początku w okresie egejskim. W następnym rozdziale przedstawiono ideologiczną wymowę przedstawienia teatralnego, które wraz z architekturą tworzyło spójną całość. Podsumowanie zbiera najistotniejsze informacje oraz wnioski płynące z przeprowadzonych w pracy analiz literatury.

Praca porusza zagadnienie ukazywania starości w rzeźbie hellenistycznej, przyjętą tezą badawczą jest to, że dzieło Stara Pijaczka jest typowym przedstawieniem tego problemu. Pierwsze dwa rozdziały to wstęp oraz dotychczasowy stan badań nad rzeźbą. W rozdziale trzecim opisane zostało pokrótce tło historyczne i kulturowe epoki hellenistycznej, które mogło mieć wpływ na artystów. Kolejny rozdział jest zasadniczą częścią pracy i zawiera analizę formalno – stylistyczną oraz ikonograficzną Starej Pijaczki, następnie porównana została do innych dzieł z epoki hellenistycznej. Pracę kończy podsumowanie oraz wnioski, które potwierdzają lub obalają założoną tezę.

W okresie klasycyzmu sztuka antyczna narodziła się na nowo. Była widoczna w malarstwie, rzeźbie i architekturze. Jednym z przedstawicieli nurtu był Jean August Dominique Ingres, autor obrazu pt. „Jowisz i Tetyda” z 1811 roku. Celem pracy będzie analiza i interpretacja dzieła. Zostaną one oparte o tło historyczne, charakterystykę danego okresu w sztuce, ogólną twórczość artysty. Zakres działań będzie obejmował wskazanie i rozpoznanie motywów antycznych, mitologicznych, ocenienie poziomu, wartości artystycznej obrazu. Pierwszym rozdziałem pracy jest stan badań. Drugi zawiera charakterystykę okresu w sztuce, jakim był klasycyzm, zaznaczenie najważniejszych wydarzeń historycznych epoki, biografię artysty. Dodatkowo próbę odpowiedzi na następujące pytania w oparciu o tło historyczne: dlaczego artysta postanowił zająć się danym przedstawieniem, jakie czynniki mogły mieć wpływ na zainteresowanie tematem antycznym. Trzeci to analiza i interpretacja dzieła. Analiza ikonograficzna, ikonologiczna, przedmiotu, stylistyczna, oparta o literaturę, metodę widzenia oraz posiadaną przez autorkę wiedzę. Zajmie się również poszukiwaniem pierwowzorów i inspiracji artysty, ogólnej percepcji sztuki starożytnej w obrazie. Interpretacja całości, będzie wzbogacona o elementy krytyki. W ostatniej części pracy – zakończeniu – znajdzie się podsumowanie badań, w tym ocena dzieła oraz ogólne wnioski, pozyskane w trakcie pracy.

Praca porusza problem analizy i interpretacji portretów Jana Andrzeja Morsztyna, namalowanych przez Hyacinthe’a Rigauda i innych artystów jego kręgu. Proponuje nowe datowania i interpretacje, a także zwraca także uwagę na niedokładnie dotąd zbadane fakty biograficzne poety. Pierwszy rozdział stanowi stan badań nad wspomnianymi portretami; drugi przybliża fakty z życia Morsztyna, pokazujące jego relacje z Francją. Kolejne części są analizą i interpretacją dzieł Rigauda.

Praca jest próbą przybliżenia dziejów pałacu w Świebodzicach, a także analizy architektury siedziby należącej pierwotnie do śląskich przemysłowców rodu Kramsta. W tekście postawiono również tezę dotyczącą autorstwa obiektu, wiążąc berlińskiego architekta Friedricha Hitziga ze śląskim projektem. Podstawą do tego założenia była analiza porównawcza w wyniku, której połączono pałac w Świebodzicach z udokumentowaną źródłowo pracą Hitziga w Göhren, a także, nierozpoznane dotychczas, dokumenty znajdujące się w Archiwum Hochbergów, we wrocławskim oddziale Archiwum Państwowego.

Praca stanowi skrótową monografię obiektu, jakim jest pochodzący z początku XIX wieku pałac w Szymanowie, we wsi położonej w powiecie świdnickim. O wyjątkowości tego obiektu stanowi połączenie dwóch odmiennych i wykluczających się form stylowych. Z powodu niewielkiej ilości materiałów źródłowych nie udało się ustalić podstawowej kwestii, jaką jest autorstwo projektu budowli a także dokładnego datowania powstania oraz jej funkcji. Jednak analiza stylowa pozwoliła wysunąć wniosek, że pałac z całą pewnością pochodzi z kręgu K. F. Schinkla i ze względu na swoją wyjątkową formę stanowi pewien unikat nie tylko na terenie dawnych Prus, ale także w tej części Europy. Łączy w sobie tradycję schinklowską z modnym w XVIII wieku neopalladiańskim typem wnętrz o centralizującym charakterze. Inspiracje, które doprowadziły projektanta pałacu do jego ostatecznej formy wywodzą się z architektury francuskiej (Durand) i były wyrazem nie tylko pewnego rodzaju podążaniem za ówczesną modą, ale także ilustrowały poglądy i aspiracje artystyczne samego fundatora (Seherr-Thossa). W pracy udało się wyprowadzić kilka hipotez odnośnie niewyjaśnionych aspektów dotyczących pałacu, jednak wyjaśnienie ich wykracza poza pracę licencjacką.

W pracy zostały porównane najważniejsze wille Adolfa Loosa i Ludwiga Miesa van der Rohe, willa Müllera w Pradze i willa Tugendhata w Brnie. Przedstawiono biografie obu architektów, procesu ich edukacji oraz przebiegu kariery. Następnie zaprezentowano sylwetki zleceniodawców willi, ich status społeczny i finansowy oraz powody zatrudnienia właśnie architektów. Opisy willi poszerzono o analizę teorii ich twórców, m.in. raumplanu i „przepływającej przestrzeni”, oraz wykazanie ich wpływu na ostateczny kształt realizacji.

Niniejsza praca obejmuje problematykę XIX-wiecznecznych wrocławskich domów czynszowych na przykładzie kamienicy znajdującej się przy ulicy Podwale 66, powstałej około 1855 roku. Podjęłam w niej próbę scharakteryzowania jednego z wczesnych przykładów domów czynszowych, w odniesieniu do historii rozwoju XIX-wiecznego Wrocławia, lokalizacji będącej niezwykle istotną ze względów socjotopograficznych, a przede wszystkim – próby zrozumienia znaczenie form stylowych i ornamentalnych. Motywy dekoracyjne przejawiające się na elewacjach oraz wewnątrz budynku analizowałam w odniesieniu do niezwykle ważnego zagadnienia, jakim była architektura historyzmu, neostyle oraz eklektyzm.

W niniejszej pracy zajmuję się omówieniem historii architektoniczno - budowlanej budynków, które stały się teatrami Jerzego Grotowskiego, to znaczy Teatru 13 Rzędów w Opolu i Teatru Laboratorium we Wrocławiu. We wstępie omawiam ogólny problem przestrzeni teatralnych, a także dookreślam swój problem badawczy. Pierwszy rozdział dotyczy Opola – rozpoczyna się od analizy kontekstu urbanistycznego miasta, następnie przechodzi do analizy historii budynku, a kończy na rozważaniach dotyczących nowej koncepcji scenicznej. Narracja jest przeprowadzona analogicznie w drugim rozdziale dotyczącym Wrocławia. W kolejnym rozdziale opisuję prywatne mieszkania Jerzego Grotowskiego w obu miastach. Następnie omawiam analogie i różnice występujące między salą teatralną jako zjawiskiem artystycznym w teatralnej koncepcji Jerzego Grotowskiego. W zakończeniu podsumowuję swoje badania.

Praca jest próbą wieloaspektowej analizy wrocławskiego galeriowca autorstwa Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. W tekście podjęty zostaje wątek rozwoju koncepcji architektonicznej budynków galeriowych z mieszkaniami w typie maisonette oraz ich ideologiczna ewolucja. Analiza bloku mieszkalnego stanowi ponadto przyczynek do zrozumienia mechanizmów jakie kształtowały polską, a przede wszystkim wrocławską architekturę po 1945 r., takich jak wpływ koncepcji Le Corbusier'a, czy polityczne i społeczne uwarunkowania. Ważnym aspektem tej pracy jest też przebadanie związku galeriowca z ówczesną prasą.

Obiektem pracy jest Willa Schoellera znajdująca się przy ul. Powstańców Śląskich 204 we Wrocławiu. Została zaprojektowana w 1906 roku przez niemieckiego architekta Felixa Henry’ego. Willa pierwotnie należała do bogatej rodziny przemysłowców. Rezydencja ma charakter hybrydy willowo–pałacowej. Została wybudowana w stylu późnego historyzmu, z cechami wczesnego modernizmu. Jest skrajnie odmienną realizacją w porównaniu do domu typu Landhaus powstałego w tym samym czasie, jednak posiada pewne jego cechy. Stanowi przykład wyjątkowej siedziby fabrykanckiej na Dolnym Śląsku.