Średniowieczna wrocławska dzielnica żydowska była jedną z największych i najbardziej zasymilowanych gmin judaistycznych w naszej części Europy. Kres żydowskiej obecności we Wrocławiu, na blisko 200 lat, przyniósł 1453 rok, kiedy to na fali nastrojów antyheretyckich większość członków gminy została spalona na stosie lub wypędzona z miasta. Niniejsza praca stanowi podsumowanie wyników badań nad Średniowieczną dzielnicą żydowską we Wrocławiu i przekrojową analizę jej recepcji w dalszych, historyczno-kulturalnych dziejach miasta, ze szczególnym uwzględnieniem współczesności. Opracowanie zostało podzielone na cztery główne działy: pierwszy jest podsumowaniem wyników badań historycznych, archeologicznych i kulturowych nad średniowieczną dzielnicą żydowską we Wrocławiu; drugi odnosi się do średniowiecznej, chrześcijańskiej percepcji dzielnicy; trzeci analizuje żydowskie, przedwojenne odniesienia kulturowe w stosunku do średniowiecznej gminy, natomiast czwarty traktuje o percepcji dzielnicy we Wrocławskiej kulturze najnowszej. Zebrany materiał odnoszący się do recepcji dzielnicy pozwala wysnuć wniosek, że na przestrzeni historii Wrocławia, kulturowe odwołania do obrazu gminy i jej zagłady służyły w dużej mierze celom integracji tożsamościowej, zarówno społeczności żydowskiej jak i ludności chrześcijańskiej. Zostaje postawione także pytanie o symboliczne znaczenie dzielnicy we wrocławskiej kulturze najnowszej, naznaczonej piętnem całkowitej wymiany zamieszkującej go ludności.

Miejskie kościoły parafialne są niewątpliwie jednymi z najważniejszych punktów w pejzażu miasta średniowiecznego. W opracowaniu przeanalizowane zostały trzy średniej wielkości miasta Dolnego Śląska lokowane w średniowieczu - Jawor, Jelenia Góra oraz Strzegom, ze szczególnym uwzględnieniem tego pierwszego, oraz rola, jaką pełniły w nich kościoły parafialne. Celem tej analizy jest przedstawienie miejsca fary w powstałym w średniowieczu układzie urbanistycznym oraz jej pozycji w wizerunkach oraz opisach miasta, pochodzących przede wszystkim z ery nowożytnej. Zadaniem niniejszej pracy jest również choćby cząstkowa odpowiedź na pytanie o czynniki, które uwarunkowały powstanie i formę kościoła parafialnego w średniej wielkości miasta na Dolnym Śląsku. Praca opiera się na analizie dotychczasowej literatury, materiałów źródłowych, ikonograficznych i kartograficznych oraz na wykorzystaniu nowszych technologii, m.in. LIDAR.

Praca opisuje wygląd współczesnej architektury na podstawie konwersji dokonanych na przestrzeni wieków. Zawiera wyjaśnienia terminologii dotyczącej tematu oraz opis okoliczności historyczno- społecznych, w których realizowano poszczególne przebudowy. Przedstawia czynniki składające się na wygląd dzisiejszych budowli, takie jak: fundamenty teoretyczne architektury, prawne podstawy do dokonania konwersji, funkcja budowli, kierunki w sztuce. Jest próbą rozważenia pytania jak funkcja architektury wpływa na jej ostateczny wygląd.

Celem pracy jest analiza porównawcza roślin z zielników z lat 1440-1613 w zestawieniu gatunkowym. Praca ta jest próbą wykazania zmian i ewolucji, jakie następowały w tym okresie w obrębie materiału ilustracyjnego w ręcznie pisanych i drukowanych zielnikach. W jej ramach zawarte są podstawowe informacje dotyczące każdego z omawianych zielników, krótki opis początków powstawania pierwszych opracowań dotyczących roślin leczniczych oraz najistotniejszych elementów zawartości zielników.

Sztuka późnego gotyku na Śląsku zachowała do dzisiejszych czasów wiele cennych obiektów artystycznych, które w wyniku różnych czynników zewnętrznych, straciły swoją dotychczasową strukturę, a tym samym nadany im pierwotnie przekaz ideowy. Jednymi z takich prac są cztery gotyckie rzeźby tronujących świętych z kościoła Bożego Ciała we Wrocławiu. Dzieła te o bardzo interesującym i rzadkim typie przedstawienia są jednocześnie przykładami dwubiegunowości stylowej. Poza tym także ich do końca nie znana historia, potwierdzona źródłami od końca XIX w. po II Wojnie Światowej zaczyna być pisana na nowo w układzie dwóch kolekcje sztuki średniowiecznej w Polsce w Muzeum Narodowym we Wrocławiu oraz Muzeum UJ "Collegium Maius" w Krakowie. Przedstawiona praca jest pierwszą próbą scalenia gotyckiego układu kompozycyjnego w ujęciu historyczno-sztucznym, dokonaniem pełnej analizy stylistyczno-formalnej oraz ikonograficznej obiektów, z próbą identyfikacji jednej z postaci świętych, której struktura materiałowa została najbardziej zniszczona. Jest także próbą wskazania związku opisywanych zabytków z innymi stylowo powiązanymi obiektami, niegdyś będącymi jednym dziełem artystycznym o tych samych cechach i będącym jednym późnogotyckim retabulum ołtarzowym.

Głównym celem pracy jest prześledzenie rozwoju układów przestrzennych oraz architektury wybranych miejscowości uzdrowiskowych w Europie i najstarszych zdrojów Śląskich, a następnie próba analizy porównawczej. Za ramy czasowe przyjęto okres od antyku do końca XVIII wieku, przy czym główny nacisk był kładziony przede wszystkim na czasy od XVI do XVIII wieku. Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy rozdział poświęcony jest rysowi historycznemu kultury uzdrowiskowej. Drugi rozdział opisuje wybrane miejscowości uzdrowiskowe w Europie. Trzeci rozdział jest katalogiem najstarszych zdrojów śląskich. W ostatnim rozdziale podjęto się próby porównania tych zdrojów, konfrontując ich układy przestrzenne i architekturę.

Niniejsza praca jest studium porównawczym prac współczesnych artystów z twórczością Zofii Rydet. Poprzez dogłębną analizę projektów artystów podjęto próbę znalezienia inspiracji Zapisem socjologicznym. Ponadto rozpatrzono dzieła artystów na podstawie popularnych dyskursów fotograficznych wobec prawdy w fotografii, jej autentyczności, mitów i przekonań, jakie wokół niej powstały, walorów artystycznych, wernakularności, czyli kwestii istotnych także dla Zapisu socjologicznego

Praca magisterska poświęcona jest miastu w II Rzeczypospolitej. Skupia się na międzywojennej kreacji Zamościa na miasto-zabytek oraz próbom jego repolonizacji w okresie międzywojnia. Tym, z czego wyrastał w dwudziestoleciu międzywojennym mit miasta, jako idealnego założenia z epoki renesansu, była jego historia militarna, nierozerwalnie związana z historią Rzeczypospolitej i okresem jej największych sukcesów. Zamość w dwudziestoleciu międzywojennym urósł do rangi miejsca-symbolu, stając się jednocześnie „bastionem” na granicy Kresów, na ziemi chełmskiej, gdzie swoje terytorialne interesy upatrywali Rosjanie, Ukraińcy i Polacy. Zamość w II Rzeczypospolitej przeszedł szereg zabiegów kreacyjnych - był repolonizowany, remontowany, unowocześniany, poszukiwano w nim polskości na wiele sposobów. Swoja polskość oparł m.in. o mit murów miejskich, postaci Jana Zamoyskiego i Waleriana Łukasińskiego. Najważniejszym przedsięwzięciem była przebudowa dzwonnicy kolegiaty, odnowa Rynku Wielkiego oraz remont Ratusza. Prace te miały miejsce pod koniec lat 30. XX w. i miały na celu przywrócenie ich wyglądu z XVII wieku oraz kreację całego zespołu urbanistycznego na pomnik I Rzeczypospolitej. Zamość w historycznej szacie pozostawał w łączności z modernistycznym Chełmem. Oba miasta tworzyły wyraźne polskie sygnały na niepewnej społecznie i politycznie Chełmszczyźnie.

Praca powstała w celu zebrania istniejących źródeł, opisania i stworzenia wytycznych do koncepcji rewitalizacji barokowego pałacu w Piszkowicach. Podczas tworzenia publikacji wykorzystano metody badawcze formalno-porównawcze, kwerendę źródeł ikonograficznych i pracę w terenie.

Praca licencjacka dotyczy założenia pałacowo – parkowego w Goszczu i porusza dwa aspekty związane z tym obiektem. Pierwsza część koncentruje się na architekturze rezydencjonalnej, dawnych ogrodach i parku w Goszczu. W pracy zaprezentowano źródła piśmiennicze i ikonograficzne oraz opracowania dotyczące wsi i rezydencji. Zreferowano historię Goszcza i założenia pałacowo – parkowego. Osobnym zagadnieniem byli właściciele pałacu, czyli rodzina von Reichenbach. W niniejszej pracy licencjackiej wykorzystano też rysunki F. B. Wernera do rekonstrukcji pierwszego założenia pałacowo – ogrodowego w Goszczu. Jeden z rozdział dotyczył samych terenów ogrodowych i parkowych w Goszczu. Opisano i zanalizowano architekturę obecnego założenia Reichenbachów. Sporo miejsca poświęcono prawdopodobnemu architektowi Karlowi Martinowi Frantzowi oraz rokokowym sztukateriom w pałacu. W pierwszej partii pracy zastosowano głównie analizę stylistyczno – porównawczą. Drugą część pracy poświęcono rewitalizacji zespołu pałacowo – parkowego w Goszczu. Opisano wcześniejsze i obecne działania mające na celu zagospodarowanie dawnej siedziby Reichenbachów. Podano też definicje związane z rewitalizacją takie jak np. rewaloryzacja i rewitalizacja. W tej pracy licencjackiej opisano i zanalizowano nie tylko unikatowe założenie pałacowo - parkowe na Dolnym Śląsku, ale zwrócono przy części rewitalizacyjnej uwagę na trudny współczesny los dawnych rezydencji śląskiej szlachty.

Praca jest próbą przybliżenia dziejów pałacu w Świebodzicach, a także analizy architektury siedziby należącej pierwotnie do śląskich przemysłowców rodu Kramsta. W tekście postawiono również tezę dotyczącą autorstwa obiektu, wiążąc berlińskiego architekta Friedricha Hitziga ze śląskim projektem. Podstawą do tego założenia była analiza porównawcza w wyniku, której połączono pałac w Świebodzicach z udokumentowaną źródłowo pracą Hitziga w Göhren, a także, nierozpoznane dotychczas, dokumenty znajdujące się w Archiwum Hochbergów, we wrocławskim oddziale Archiwum Państwowego.

Praca porusza zagadnienie ukazywania starości w rzeźbie hellenistycznej, przyjętą tezą badawczą jest to, że dzieło Stara Pijaczka jest typowym przedstawieniem tego problemu. Pierwsze dwa rozdziały to wstęp oraz dotychczasowy stan badań nad rzeźbą. W rozdziale trzecim opisane zostało pokrótce tło historyczne i kulturowe epoki hellenistycznej, które mogło mieć wpływ na artystów. Kolejny rozdział jest zasadniczą częścią pracy i zawiera analizę formalno – stylistyczną oraz ikonograficzną Starej Pijaczki, następnie porównana została do innych dzieł z epoki hellenistycznej. Pracę kończy podsumowanie oraz wnioski, które potwierdzają lub obalają założoną tezę.

Praca ma na celu opisanie przez lata niesłusznie marginalizowanego problemu obecności koloru w sztuce starożytnej Grecji, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i dekoracji architektonicznej okresu archaicznego. Zachowane na wielu obiektach pozostałości oryginalnych substancji barwnych (pigmentów i barwników) stanowią niezbywalne świadectwo starożytnej praktyki malowania rzeźb. Rozpoznanie pierwotnych materiałów i technik zdobienia służy za punkt wyjścia dla badań nad ogólniejszym problemem poczucia estetyki oraz znaczenia i percepcji sztuki w świecie starożytnym. W pracy przedstawiony został również zarys historii problemu oraz współczesne metody prowadzenia badań.

Zagadnienie magii jest dobrze rozpowszechnione w obecnej popkulturze, jednak w poprzednich stuleciach temat ten był ludziom wyraźnie bliższy. Jednocześnie motywy związane z nim nie były zbyt często wykorzystywane w sztuce. Z reguły, zdecydowanie więcej przedstawień tego typu znajdziemy w twórczości artystów na północy Europy. Jeśli mowa o samych badaniach historycznych, rzadko zgłębia się zdarzenia dotyczące polowania na czarownice. Przypuszcza się, iż na fali zainteresowania sztuką feministyczną oraz dziejami kobiet, na nowo odkrywa się te wydarzenia. Głównym celem pracy jest przedstawienie za pomocą jakich środków obrazowano zagadnienie magii w epoce renesansu na podstawie grafiki Sabat czarownic Hansa Baldunga Griena z 1510 roku oraz weryfikacja hipotezy, iż czerpał on inspiracje ze źródeł antycznych oraz ludowych. Na początku chciałabym sformułować definicje oraz podstawowe pojęcia, którymi będę się posługiwać w dalszych rozdziałach. Następnie bardzo ważnym elementem będzie nakreślenie kontekstu, prawdopodobnych przyczyn i przebiegu procesów ścigania i osądzania za uprawianie magii. Znaczące będzie wskazanie wykreowanego wzorca czarownicy, jej charakterystycznych cech i jak wizerunek ten został umieszczony w sztuce. Ze względu na pochodzenie artysty, jego otoczenie, wykształcenie, ale również wzorce, które także zostaną omówione, w swojej narracji skupię się na wydarzeniach z obszaru Niemiec. Jednocześnie zdając sobie sprawę, iż okres tak zwanych polowań na czarownice trwał kilka wieków, szczegółowo zostanie poruszony jedynie wiek XVI z naciskiem na jego początek, czyli czas powstania wspomnianej grafiki oraz ogólnie działalności Hansa Baldunga Griena.

W odróżnieniu od przedstawień męskiej nagości w rzeźbie greckiej, kobieca nie była heroizowana, czy uwznioślana. Kiedy męskie akty odnajdujemy na każdym etapie jej rozwoju, to ewentualne przedstawienia kobiecej nagości pojawiały się tylko w drobnej plastyce i miały ukazywać kobiecą płodność. Wszystko zaczęło się zmieniać w końcu V wieku p.n.e., wówczas następuje przełom ukazywania kobiecej nagości. Rodzi się nowy styl, tak zwanych mokrych szat, który stanie się przyczynkiem do ukazania pierwszego, pełnoplastycznego posągu nagiej kobiety- Afrodyty Knidyjskiej dłuta Praksytelesa. Praksyteles rzeźbiąc Afrodytę w IV wieku p.n.e., wywarł decydujący wpływ na późniejszy rozkwit i fascynacje kobiecą nagością w epoce hellenistycznej. Co warte podkreślenia najczęstszą boginią ukazywaną nago była Afrodyta- bogini miłości erotycznej, patronka prostytutek i domów publicznych, dlatego też jej nagość miała bardziej podtekst erotyczny, niżeli miała ukazywać kobiecą płodność.

Kanon egipski jest zjawiskiem nietypowym i unikatowym na skalę światową. Nie ma drugiej takiej cywilizacji, która na przestrzeni tysięcy lat zmieniłaby tak mało w sposobie oddawania ludzkiej postaci i była tak rygorystyczna w przestrzeganiu ustalonych zasad. Wyjątkiem od tej reguły będzie okres panowania Echnatona przypadający na lata 1353-1336 p.n.e. Celem niniejszej pracy będzie udowodnienie, że sztuka amarneńska, w tym statua Echnatona z Karnaku znajdująca się w Muzeum Egipskim w Kairze, odbiega od kanonu przedstawiania władcy utrwalonego w okresie Nowego Państwa. Po przytoczeniu stanu badań i nakreśleniu tła historyczno-kulturowego sztuki amarneńskiej przejdę do analizy ikonograficznej karnackiej statuy. Analiza ta wyłoni cechy charakterystyczne dla sztuki czasów panowania Echnatona, a analiza porównawcza z poprzednimi władcami okresu Nowego Państwa pozwoli na podkreślenie elementów sztuki amarneńskiej odbiegających od ustalonego kanonu ukazywania władcy. Dzięki analizie porównawczej z późniejszymi wizerunkami, która znajdzie się w kolejnym rozdziale, możliwe będzie prześledzenie powrotu do kanonu sprzed okresu Amarny, ale także umożliwi ona wyszczególnienie pozostałości sztuki amarneńskiej, które przetrwają pomimo śmierci Echnatona i powrotu do dawnej stolicy, religii czy sztuki. W kolejnym rozdziale chciałabym podjąć próbę wyjaśnienia inspiracji i możliwych intencji faraona, który wprowadził tak wiele zmian podczas swoich rządów. Rozdział ten będzie się skupiał na wprowadzonej przez Echnatona reformie religijnej oraz jej wpływom na sztukę, w tym na wizerunek władcy. W podsumowaniu postaram się wysunąć wnioski kształtowane we wcześniejszych rozdziałach i za ich sprawą potwierdzić postawioną przeze mnie tezę.