Celem niniejszej pracy jest przedstawienie kluczowych faktów dotyczących istoty autyzmu oraz zaprezentowanie, jako jednego z działań pomocowych, wczesnego wspomagania w rozwoju dziecka. Praca składa się z czterech części. Rozdział pierwszy poświęciłam charakterystyce autyzmu na podstawie literatury przedmiotu. Opisałam pojęcie i istotę, epidemiologię, wybrane koncepcje etiologii autyzmu, rozpoznawanie, diagnozę oraz specyfikę funkcjonowania dzieci autystycznych. W rozdziale drugim scharakteryzowałam program wczesnego wspomagania w rozwoju dziecka na podstawie literatury przedmiotu, rozporządzenia prawnego oraz danych zawartych w programie rządowym. Wyjaśniłam zasadniczą rolę udziału rodziny dziecka w działaniach pomocowych oraz ich zalety a także narzędzia diagnostyczne i metody terapeutyczne wykorzystywane w praktyce wczesnego wspomagania w rozwoju dziecka. Trzeci rozdział poświęciłam metodologii badań. Opisałam założenia teoretyczne, problemy badawcze oraz strategię badań. Scharakteryzowałam wykorzystane metody i techniki oraz miejsce badań. W rozdziale czwartym dokonałam analizy i interpretacji wyników przeprowadzonych badań. Scharakteryzowałam sylwetki badanych osób oraz skierowany wobec nich i ich rodzin zakres oddziaływań pomocowych. Opisałam efekty działań terapeutycznych a także ocenę całego procesu, jakiej dokonały rodziny badanych osób. Rozdział czwarty zakończyłam podsumowaniem wyników badań.

Niniejsza praca poświęcona jest problematyce dysleksji, a dokładniej przygotowania nauczycieli szkół małych miast do wsparcia uczniów z dysleksją rozwojową. W obecnych czasach w każdej klasie szkolnej możemy spotkać ucznia z problemem dysleksji – dlatego też uważam, iż jest to poważny problem i dlatego zwróciłam na niego uwagę. Z wykształcenia jestem nauczycielem, dlatego zainteresował mnie problem dysleksji ze strony nauczyciela, a nie ucznia. Chcę dowiedzieć się, w jaki sposób nauczyciele radzą sobie z tym problemem w małym mieście, jak pomagają takim uczniom, jakie stosują metody, a przede wszystkim jaką posiadają wiedzę w tym zakresie. Dysleksja to termin pochodzenia greckiego, który określa kompleks zagadnień związanych z mową oraz czytaniem. Dysleksja występuje u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. W obecnych czasach zauważa się wzrost dzieci z tym problemem. Niewątpliwie dzieję się tak poprzez rozwój technologii, gdzie dzieci większość czasu wolnego spędzają korzystając z komputera czy tabletu. Obecne czasy to także pogoń za pieniędzmi, dlatego też rodzice poświęcają coraz mniej czasu swoim dzieciom i nawet nie wiedzą, z jakimi problemami borykają się ich dzieci. Niewątpliwie ważną rolę odgrywa tutaj nauczyciel, bo to on będzie starał się pomóc dziecku najlepiej jak potrafi. Będzie korzystał przy tym z różnych metod w pracy z uczniem z dysleksją, a także będzie dla niego dużym wsparciem. Celem pracy było zbadanie wiedzy nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów na temat dysleksji oraz ich deklarowanych postaw wobec możliwości udzielania wsparcia uczniom o specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Praca składa się z 4 rozdziałów. Pierwsza część pracy dotyczy ogólnej charakterystyki dysleksji rozwojowej. Mianowicie znajdują się tam podrozdziały dotyczące terminologii, typów oraz rodzajów dysleksji. Znaleźć tam można podział zaburzeń czytania i pisania (nabyte i rozwojowe) oraz opis wszystkich rodzajów dysleksji. Kolejny podrozdział zawiera przyczyny, a także przejawy dysleksji u dzieci tj. opóźnienia i zaburzenia percepcji wzrokowej, opóźnienia i zaburzenia percepcji słuchowej, opóźnienia i zaburzenia mowy, opóźnienia i zaburzenia rozwoju ruchowego oraz zaburzenia procesu lateralizacji. Zawarte są w nim także koncepcje etiologiczne dysleksji. Druga część pracy skupia się na osobie nauczyciela, a więc znajduję się tam etos zawodu począwszy od starożytności do czasów współczesnych, kwalifikacje oraz kompetencje, które możemy podzielić na kompetencje praktyczno moralne oraz techniczne. Znajdziemy tam również metody stosowane przez nauczyciela w pracy z uczniem z dysleksją między innym: Metodę Dobrego Startu, Metodę 18 Struktur Wyrazowych, Metodę Ruchu Rozwijającego, Kinezjologię Edukacyjna, a także Metodę Warnkego. Podrozdział ten opisuje również rolę, jaką pełni nauczyciel w procesie wsparcia i udzielania pomocy dzieciom z problemem dysleksji. Trzecia część pracy to metodologia badań własnych, która zawiera założenia ba

Temat mojej pracy dotyczy sytuacji ucznia z niepełnosprawnością fizyczną w szkole ogólnodostępnej ponadgimnazjalnej. Jest to trudny i obszerny temat, aczkolwiek bardzo ciekawy. Podjęta przeze mnie problematyka jest ważna i coraz częściej poruszana. Młodzi ludzie, uważają bardzo często, że problem niepełnosprawności ich nie dotyczy i nigdy nie dotknie, więc ignorują go i osoby nim dotknięte. Nie starają się zrozumieć słabszych. Poprzez swoje badania chciałabym przybliżyć sylwetki osób dotkniętych niepełnosprawnością fizyczną, które zmagają się z barierami życia codziennego, zarówno tymi architektonicznymi, jak i tymi emocjonalnymi. Na początku mojej pracy zdefiniowałam pojęcie niepełnosprawności, a także przedstawiłam jej rodzaje, modele i przyczyny. Dodatkowo w pierwszym rozdziale zdecydowałam się przedstawić funkcjonowanie osób z różnego typu niepełnosprawnościami. Ukazałam też przyczyny niepełnosprawności oraz problemy, które bardzo często dotykają osobę niepełnosprawną. W kolejnym rozdziale dokonałam analizy ustosunkowania środowiska szkolnego do ucznia z niepełnosprawnością fizyczną. W rozdziale tym przedstawiłam ustawodawstwo szkolne dotyczące wsparcia pedagogiczno-psychologicznego ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych i rozwojowych w szkołach ogólnodostępnych. Następie zajęłam się barierami, które utrudniają osobie niepełnosprawnej normalne i godne funkcjonowanie w życiu codziennym oraz przeanalizowałam relacje uczniów z niepełnosprawnością z ich środowiskiem szkolnym. Na zakończenie tego rozdziału dokonałam analizy pomocy i wsparcia udzielanego osobom z niepełnosprawnością.Kolejny, czyli trzeci rozdział dotyczy metodologii moich badań. Następnie określi-łam założenia badawcze, przedmiot i cel badań oraz problemy badawcze. Dodatkową strategię moich badań oraz metody i techniki, którymi zdecydowałam się badać moich respondentów. Na koniec rozdziału trzeciego pokrótce przedstawiłam sylwetki badanych oraz teren prowadzonych badań. Ostatni rozdział mojej pracy dotyczy analizy i interpretacji badań. W rozdziale tym przedstawiłam sylwetki badanych, ich relacje z kolegami i koleżankami w szkole, stosunek nauczycieli do badanych uczniów, ich osiągnięcia szkolne oraz pomoc, którą mogą uzyskać badani oraz ich rodziny ze strony szkoły. Rozdział kończę podsumowaniem badań, w którym przytoczyłam odpowiedzi na postawione problemy badawcze. Zakończenie podsumowuje moją pracę, zawarłam w nim swoje refleksje na temat podjętego problemu, badań i otrzymanych rezultatów. Przeprowadzone przeze mnie badania pozwoliły mi przybliżyć o poznać jaka jest sytuacja ucznia z niepełnosprawnością fizyczną w szkole ogólnodostępnej ponadgimnazjalnej. Dzięki przeprowadzonym wywiadom zrozumiałam ich problemy, bariery jakie stają na ich drodze oraz relacje z rówieśnikami.

Głównym celem pracy magisterskiej było wskazanie deklarowanych postaw Internautów wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną. Jest to praca badawcza, w której został wykorzystany arkusz ankiety umieszczony w Internecie. Dzieli się ona na 4 rozdziały, a każdy z nich na kolejne podrozdziały. Praca przedstawia jakie postawy deklaruje 200 respondentów. Pierwszy rozdział dotyczy podstaw teoretycznych zagadnienia niepełnosprawności intelektualnej. Podzielony jest on na 4 podrozdziały . W pierwszy wyjaśniam pojęcie niepełnosprawności, w drugim wymieniam jej klasyfikację. Trzeci dotyczy przyczyn powstawania zaburzenia, a w czwartym opisuję funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością. Kolejny rozdział przedstawia opis teoretyczny zagadnienia postaw, on również został podzielony na cztery podrozdziały, z czego pierwszy tyczy się zarówno pojęcia jak i komponentów. Drugi charakteryzuje zjawisko z punktu widzenia interpersonalnego. W trzecim postawy zostały sklasyfikowane, a czwarty dotyczy bezpośrednio takich, które dotykają osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Następny rozdział to zarys projektu badawczego, który pomoże zdiagnozować jakie postawy rzeczywiście deklaruje wybrana część społeczeństwa. Jest on podzielony na 6 podrozdziałów, pierwszy opisuje teoretycznie czym są cele, główny został podany na początku streszczenia, i przedmiot badań, którym tutaj są Internauci. Kolejny opisuje czym są problemy, tutaj problemem głównym jest pytanie o to, jakie postawy wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną deklarują Internauci, z niego wychodzi kolejnych siedem szczegółowych problemów, z których wynikają postawione w późniejszej części założone hipotezy. Trzeci podrozdział to teoria dotycząca zmiennych i wskaźników, zostają w nim podane te, które zostały użyte w niniejszej pracy magisterskiej. Czwarty opisuje czym są narzędzia, metody i techniki badawcze, jak wcześniej wspomniano, zastosowano tutaj ankietę przy użyciu odpowiednio przygotowanego arkusza. Ostatni jest opisem teoretycznym badanej społeczności, jaką są Internauci. Rozdział czwarty dotyczy analizy wyników badań, podzielony on został na pięć kolejnych podrozdziałów. Pierwszy prezentuje jacy ludzie udzielali odpowiedzi na pytania. Kolejne trzy odnoszą się do komponentów postaw, do wiedzy, uczuć i zachowań. Z badań wynikło, że głównie odpowiadały osoby młode z dużych miast, będące studentami. Ogólna wiedza dotycząca niepełnosprawności intelektualnej przedstawia się obiecująco, ludzie potrafili wskazać i opisać czym ona jest. Badane społeczeństwo okazało się być pozytywnie nastawione wobec osób z tym zaburzeniem, jedyne większe zastrzeżenia pojawiały się przy pytaniu dotyczącym posiadania przez nich dzieci. Przyjęte hipotezy miały głównie negatywny charakter, zostały one obalone, co zostało przedstawione w zakończeniu, które zamyka całą pracę magisterską.

Ostatnimi czasy znacznie wzrosła liczba dzieci z różnego typu niepełnosprawnościami, których rodzice zdecydowali się na posłanie ich do szkół ogólnodostępnych. Ważnym tematem stało się ich przystosowanie do środowiska, ich kontakty z rówieśnikami i nauczycielami. W pierwszym rozdziale mojej pracy przedstawiłam ogólne informacje na temat osoby niedosłyszącej: przyczyn tego typu niepełnosprawności, jej przejawów oraz rodzajów wad słuchu. Drugi rozdział poświęcony został tematyce rozwoju społecznego dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Opisuję w nim: biologiczne podstawy rozwoju społecznego, rozwój poznawczy i rozwój społeczny. Ważną częścią tego rozdziału jest społeczne dojrzewanie w okresie adolescencji. Trzeci rozdział poświęcony został podstawom metodologicznym mojej pracy. To w nim ukazałam cel i założenia prezentowanej przeze mnie pracy oraz przedstawiłam metodę badań, jak również skonstruowane problemy badawcze. Natomiast w czwartym rozdziale dokonałam analizy i interpretacji wyników badań. Ukazałam rozwój społeczny dzieci z niedosłuchem oraz obecną sytuację badanych przeze mnie osób.

Temat mojej pracy magisterskiej, to „Oddziaływania pedagogiczne wobec uczniów klas I – III wykazujących trudności szkolne”. Zasięg mojej pracy obejmuje przede wszystkim dzieci wieku wczesnoszkolnego. Dzieci, które przejawiają zaburzenia zachowania bądź trudności szkolne i towarzyszące im niepowodzenia. Obszar problematyki, to także szerokie spektrum działań podejmowanych przez nauczycieli oraz specjalistów wobec owych uczniów. Praca obejmuje cztery rozdziały, z których każda pełni inne zadanie. Rozdział pierwszy: Trudności szkolne a zaburzenia zachowania – przedstawiłam w nim podstawową terminologię pojęć, ściśle związaną z tematem mojej pracy. Rozdział ten, jest usystematyzowaniem definicji, znaczeń i wartości obu pojęć, a także zwróceniem uwagi na fakt występowania między nimi ścisłej zależności. Rozdział drugi: Pomoc pedagogiczna wobec uczniów z trudnościami szkolnymi, zawiera całą specyfikę pracy pedagogicznej – działań opartych o pomoc, opiekę i wsparcie, zorientowanych na uczniów klas wczesnoszkolnych, którzy wykazują trudności szkolne. Rozdział trzeci: Metodologia badań własnych, to część pracy, w której opisuję przedmiot moich badań, cel oraz problem badawczy. Przedstawiam także strategię badań oraz metodę i techniki, które wybrałam. Ponadto, charakteryzuje krótko dobór badanej populacji oraz terenu prowadzonych przeze mnie badań do ich przeprowadzenia Rozdział czwarty: Oddziaływania pedagogiczne wobec uczniów klas I – III wykazujących trudności szkolne – analiza i interpretacja badań, jest opisem moich spostrzeżeń, opinii i uwag, dokonanych na podstawie analizy transkrypcji wywiadów, które przeprowadziłam z pedagogami szkolnymi i nauczycielami klas I – III, na terenie dwóch lubińskich Szkół Podstawowych. Rozdział ten zawiera również wnioski oraz podsumowanie prowadzonych badań. Przeprowadzone badania pozwoliły mi bliżej przyjrzeć się temu, jakie formy, metody oraz działania pomocowe i wspierające na terenie badanych Szkół Podstawowych w Lubinie, oferuje się wychowankom, którzy wykazują różnorodne problemy i trudności związane z edukacją i rozwojem. Ponadto, mogłam dokonać subiektywnej oceny efektywności funkcjonowania owych placówek, jako miejsca pomocy i wsparcia jej uczniów.

Niniejsza praca opisuje komunikację między dziećmi w dwóch przedszkolnych grupach integracyjnych. Komunikacja oparta na partnerstwie w dialogu rozpatrywana jest jako porozumiewanie się zarówno w aspekcie werbalnym jak i niewerbalnym, a także jako wchodzenie w relacje interpersonalne. Praca opisuje zależności pomiędzy kompetencją językową a komunikacyjną oraz ich wpływ na socjalizację dzieci. Proces komunikowania się odniesiony został do integracyjnych grup w przedszkolu. Analiza celów, form i metod pracy przedszkoli pokazała jak przebiega integracja dzieci w grupie oraz jak placówka wpływa na ich socjalizację. Praca ma charakter badawczy i została oparta na metodzie etnograficznej. Analiza badań własnych pokazała ograniczenia występujące w grupach oraz jakość procesu komunikacyjnego między dziećmi.

Trudności wychowawcze są nieodłącznym elementem w procesie dojrzewania oraz prawidłowego funkcjonowania ucznia w środowisku szkolnym. Ich występowanie oraz natężenie może mieć wpływ nie tylko na uczniów, którzy wykazują te nieprawidłowości, ale również na pozostałych uczniów, nauczycieli i cały proces nauczania. Głównym celem pracy jest analiza porównawcza trudności wychowawczych uczniów szkół ponadgimnazjalnych tj. liceum ogólnokształcącego, technikum zawodowego oraz zasadniczej szkoły zawodowej, uwzględniono nie tylko opinie badanych uczniów, ale również nauczycieli poszczególnych szkół. Praca składa się dwóch części: teoretycznej oraz badawczej. W części teoretycznej, skupiono się na teoretycznym przybliżeniu zagadnień związanych z trudnościami wychowawczymi, szkolnymi oraz procesem dojrzewania. Część tą napisano w oparciu o dostępną literaturę podejmującą tę tematykę. W części drugiej, praktycznej, przeanalizowano i porównano opinie uczniów i nauczycieli trzech wybranych szkół na temat trudności wychowawczych. Analiza dostępnej literatury oraz wyniki przeprowadzonych badań pozwoliły na stwierdzenie, że trudności wychowawcze są powszechne wśród uczniów szkół średnich.

Celem mojej pracy magisterskiej było ukazanie sześciolatka jako ucznia rozpoczynającego edukację wczesnoszkolną. Pogłębiając temat związany z rozwojem dziecka podjęłam próbę analizy jego predyspozycji do uczenia się takich jak dojrzałość fizyczna, umysłowa i emocjonalna, aby dowiedzieć się jak wygląda nowy pierwszoklasista i jakie wyzwania stawia mu szkoła. Wybierając temat pracy postanowiłam spróbować osadzić sześciolatka w ramach obowiązku szkolnego przyglądając się jego adaptacji. Pragnąc dokładnie opisać sylwetkę dziecka stojącego na skraju edukacji swoje rozważania na podstawie literatury zaczęłam od pojęcia rozwoju, prezentując różne koncepcje jak i dokładny przebieg postępów w dojrzewaniu dziecka do szóstego roku życia. Następnie swoją uwagę skierowałam na pojęcie gotowości szkolnej definiując ją i wyznaczając jej komponenty. Rozdział trzeci jest merytorycznym zapleczem moich badań, który pozwolił mi na dobranie odpowiedniej metody jak i techniki badań pedagogicznych. Punktem wyjścia do próby zbadania adaptacji dziecka 6 – letniego do szkoły podstawowej jest określenie problemu badawczego. Moim problemem badawczym, jest pytanie: Jak przebiega proces adaptacji dziecka 6 letniego do szkoły? Odpowiednią metodą jest jakościowe studium przypadku. Moimi technikami, które pozwolą mi na przeprowadzenie badań pedagogicznych jest obserwacja etnograficzna, wywiad problemowy i analiza dokumentów. Terenem moich badań pedagogicznych są dwa miasta na Dolnym Śląsku. Pierwsza szkoła położona jest w Piechowicach. Natomiast druga placówka mieści się we Wrocławiu. Odwołując się do literatury moją próbą badawczą są dzieci w wieku 6 lat, a także ich nauczyciele. Moje wizyty w klasach 6 latków odbywały się w różnych godzinach aktywności. Towarzyszyłam im na zajęciach, a także w czasie trwania przerw. Klasy, które miałam okazję obserwować, podczas całego dnia aktywności to 1 b i 1c. Pierwszy oddział – 1b liczy 19 sześciolatków, przydzielonych do klasy według miesiąca urodzenia. Są to dzieci z drugiej połowy roku. Nauczycielka 1 b pani Katarzyna to pedagog z 5 letnim stażem pracy. Drugą obserwowaną grupą była klasa 1 c składająca się z 15 sześciolatków i 8 siedmiolatków.

Tematem niniejszej pracy jest proces usamodzielniania się wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych typu rodzinnego oraz socjalizacyjnego. Głównym celem prezentowanych treści oraz badań jest przedstawienie, analiza oraz wyjaśnienie procesu oraz sytuacji osób, które w nim uczestniczą, uwzględniając przy tym okoliczności, problemy czy też możliwości wsparcia ich w tym niekiedy trudnym dla nich czasie. Poza literaturą przedmiotu w pracy zawarte są subiektywne uczucia, doświadczenia, przeżyte sytuacje oraz osobista ocena wychowanków względem procesu, w jakim uczestniczą. Praca składa się z czterech rozdziałów, odnoszących się do: problemu sieroctwa w literaturze przedmiotowej, w którym zawarłam takie zagadnienia jak znaczenie rodziny, przyczyny i skutki sieroctwa, pomoc i opieka nad dziećmi osieroconymi oraz możliwe formy jego kompensacji, sylwetkę opiekuna- wychowawcy; usamodzielnianie wychowanków prezentujące owy proces, jego program, formy mu sprzyjające, osoby wspierające wychowanków oraz problemy z nim związane; metodologiczne podstawy pracy przedstawiają założenia procesu badawczego, cel jakim jest analiza, wyjaśnienie, dociekanie prawd dotyczących procesu usamodzielniania się, będący przedmiotem moich badań, określa problem badawczy, wyjaśnia strategie ilościowe oraz jakościowe, metody i techniki, etapy procesu badawczego, a także charakterystykę terenu badań oraz badanej populacji; ostatni rozdział prezentujący treści odnoszące się do analizy badań własnych, opartych na metodzie indywidualnych przypadków oraz technice wywiadu częściowo ustrukturalizowanego, odpowiada na postawione przeze mnie problemy badawcze wyszczególniając tym samym rozwój emocjonalny i społeczny wychowanków, przygotowanie do życia w rodzinie, społeczeństwie i do zawodu, wsparcie instytucji w procesie usamodzielniania się, problemów wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych uczestniczących w owym procesie, a także ich subiektywną ocenę odnośnie niego. Prezentowane przeze mnie zagadnienie jest niezwykle obszernym, złożonym i wymagającym bieżącej analizy, ulepszeń i rozwoju, celem poprawy jakości życia osieroconych dzieci. Przedstawione treści odnoszą się zarówno do pozytywnych jak i negatywnych aspektów przebiegu procesu usamodzielniania się wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych typu socjalizacyjnego oraz rodzinnego, co daje możliwość dogłębnego, obiektywnego oraz wieloaspektowego poznania procesu, jaki był przedmiotem mojej pracy.

Tematem mojej pracy są drogi edukacyjne dzieci z zespołem Downa objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju. Problem główny pracy było pokazanie: Jakie znaczenie dla dróg edukacyjnych dzieci z zespołem Downa miało ich uczestnictwo w programie wczesnego wspomagania rozwoju w opinii rodziców? W wyniku przeprowadzonych badań uzyskałam odpowiedzi na problemy badawcze. Narzędziem badawczym, którym posłużyłam się w trakcie badań był list otwarty skierowany do rodziców dzieci z zespołem Downa, które objęte były programem wczesnego wspomagania rozwoju. W liście znajdowały się 22 pytania otwarte dotyczące tematu. Pytania te miały na celu nakreślić rodzicom temat, jednak poproszeni zostali o nieograniczaniu się jedynie do odpowiedzi na pytania. Badania przeprowadziłam wśród 5 rodziców dzieci z zespołem Downa. Grupa składała się z czterech dziewcząt i jednego chłopca, w wieku od 10 do 15 lat. Odpowiedzi rodziców były uzupełniane o wcześniejszą analizę dokumentów dziecka. Z badań wynika, że dzieci z zespołem Downa objęte w odpowiednim czasie programem wczesnego wspomagania rozwoju mają większą szanse na wyrównanie opóźnień w rozwoju i funkcjonowaniu. Działania prowadzone podczas trwania wczesnego wspomagania rozwoju, mają duże znaczenie na drogi edukacyjne dziecka w późniejszym wieku. Dobór odpowiednich metod sprzyjała procesowi. Współpraca rodziców ze specjalistami ma również duży wpływ. Z opinii rodziców wynikało, że była ona właściwa, a przebieg informacji był prawidłowy. W ocenie rodziców proces wczesnego wspomagania rozwoju ich dzieci był niezbędny, a efekty pracy widać teraz w czasie spełniania obowiązków szkolnych. Aktualnie wszyscy badani są w wieku szkolnym, ich funkcjonowanie w grupie rówieśniczej przebiega dobrze. Nie wyróżniają się pod względem ruchowym od innych. Jak również w czasie lekcji nie odbiegają znacznie poziomem.

Tematem pracy jest profilaktyka i promocja zdrowego odżywiania w środowisku szkolnym. Jest to zagadnienie marginalizowane w środowisku naukowców z dziedziny pedagogiki. Odzwierciedla to brak wiedzy na temat znaczenia prawidłowego odżywiania w życiu codziennym i wypływu jaki ono ma na nasze zdrowie. Podjęcie tego tematu miało na celu zwrócenie uwagi na rosnący w społeczeństwie problem skutków niewłaściwego odżywiania. Chciałam również zwrócić uwagę na na fakt, jak trudno jest zmienić nawyki i zachowania żywieniowe, które często przechodzą w rodzinie z pokolenia na pokolenie. Moim celem było również wykazanie ogromnej roli jaką pełni w edukacji żywieniowej szkoła i w jak małym stopniu wykorzystuje ona swoje możliwości. Przeprowadzone badania własne pozwoliły odpowiedzieć na pytanie, jakie są efekty profilaktyki i promocji prawidłowego odżywiania prowadzonych we wrocławskich szkołach podstawowych.

Bazując na doświadczeniach zawodowych w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną oraz podejmując studia magisterskie na kierunku Pedagogika ze specjalnością Poradnictwo i pomoc psychopedagogiczna dostrzegłem wielką potrzebę zbadania doświadczeń ojców w wychowaniu dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. W rozdziale pierwszym skoncentrowałem swoją uwagę na roli ojca w ujęciu historycznym i socjologiczny. Podrozdział „Różnorodność ujęć pojęcia „ojcostwo” pozwolił poznać kształtowanie znaczenia ojcostwa na przestrzeni dziejów. Ta część pracy pozwala dostrzec zarys roli oraz funkcji jaką pełni mężczyzna w rodzinie. Pojawia się zatem obraz drugiego filaru rodziny, dopełnienia matczynej postawy oraz gwarant stymulowania rozwoju i bezpieczeństwa. Kolejny podrozdział zatytułowany „Wpływ przemian społeczno – kulturowych rodziny na ojcostwo na przełomie XX i XXI wieku” to ukazanie różnorodności zmian jakie dotknęły rodzinę w ciągu ostatnich stu lat. Trzeci podrozdział to „Rola i funkcje ojca we współczesnej rodzinie”. Autorzy literatury naukowej są zgodni iż tradycyjny, patriarchalny model rodziny ustępuję modelowi partnerskiemu. Rola ojca stale ewoluuje i jest niemożliwa do precyzyjnego określenia. W rozdziale drugim przybliżyłem prace naukowe na temat „Rozwoju i funkcjonowania dziecka z niepełnością intelektualną”. Rozdział ten to szerokie spojrzenie na wyzwania i charakter problemu jakim jest niepełnosprawność intelektualna dzieci. Poprzez pierwszy podrozdział dotyczący „ Pojęcia niepełnosprawności intelektualnej” przybliżyłem podstawowe definicje zawarte w źródłach naukowych na temat tego problemu. Z obszernej analizy mogłem wywnioskować iż jest to zagadnienie niezwykle złożone. Kolejna część porusza kwestie „Etiologii niepełnosprawności intelektualnej”. Różnorodne oddziaływania rozwojowe o nieregularnym nasileniu powodują iż rozważania w tym zakresie są bardzo nieprecyzyjne. Literatura przybliża jedynie zarys najbardziej prawdopodobnych czynników oddziałujących negatywne na dziecko. Trzeci podrozdział zatytułowany „Klasyfikacje niepełnosprawności intelektualnej” posłużył do ukazania podstaw kategoryzacji niepełnosprawności intelektualnej w oparciu o międzynarodowe ośrodki naukowe. Poprzez czwarty podrozdział w którym przeanalizowałem „Charakterystyka dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną” w ujęciu literatury przedmiotu w sposób precyzyjny wskazuje na trzy płaszczyzny pracy z osobami z niepełnosprawnością. Ostatnia część dotycząca „Sytuacji rodziny wychowującej dziecko z niepełnosprawnością intelektualną” to opis poglądów badaczy na postawy ojców wobec potomstwa z niepełnosprawnością. Rozległa i wnikliwa analiza relacji ojców z ich dziećmi umożliwia poznanie i zrozumienie drugiego filaru rodziny jakim jest ojcostwo. Temat ten jest jednak w literaturze niewyczerpany zatem budzi potrzebę dalszych poszukiwań informacji istotnych dla teoretyków i praktyków. W rozdziale trzecim skonstruowałem metodologiczne podstawy badań do

Podstawowym kryterium scalenia społecznego jest integracja, która powinna dotyczyć wszystkich, również osób z niepełnosprawnością intelektualną. Kontakt z drugim człowiekiem jest niezbędnym elementem funkcjonowania każdej jednostki ludzkiej. Również osoby z niepełnosprawnością intelektualną zasłuchują na zintegrowanie ich świata ze społecznością. Niniejsza praca badawcza miała na celu ukazanie rzeczywistych procesów integracyjnych w odniesieniu do formalno-prawnych założeń środowiska społecznego i specyfiki domu pomocy społecznej. Temat został wybrany do analizy z powodu osobistego zaangażowania badacza w długotrwały proces integracji i akceptacji osób z niepełnosprawnością intelektualną przez środowisko. Badacz, na bieżąco monitorował zmiany w sytuacji społecznej. Dzięki temu praca jest wnikliwa i zawiera szczegółowe opisy i informacje. Wyniki uzyskane w trakcie obserwacji uczestniczącej i wywiadów miały formę długoterminową i długofalową. Praca mająca charakter jakościowy składa się z pięciu rozdziałów. W trzech pierwszych zaznaczone jest podłoże teoretyczne, zaczynając od integracji społecznej – W rozdziale pierwszy, nakreślony został rys historyczny, oraz pełne rozumienie terminu integracja. Omówione zostały również typy i formy integracji oraz ich znaczenie i korzyści płynących z procesu integracji dla jego uczestników. Rozdział drugi nawiązuje do wyjaśnień terminologicznych niepełnosprawności intelektualnej i analizy różnic między nimi oraz najnowszych ustaleń światowych organizacji na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną. Zobrazowane są również przyczyny, objawy, klasyfikacje i charakterystyka stopni niepełnosprawności intelektualnej. Poruszone zostały również kwestie profilaktyki zaburzeń w rozwoju oraz warunków powodzenia terapii i rewalidacji osób z niepełnosprawnością. Ostatni rozdział teoretyczny, trzeci odnosi się, do domów pomocy społecznej a szczegółowo do: uwarunkowań prawno-organizacyjnych DPS, charakterystyki ich mieszkańców oraz problemów z jakimi zmaga się na co dzień placówka. Rozdział czwarty, metodologia badań własnych, opisuje cele niniejszej pracy, problemy badawcze oraz środowisko w którym przeprowadzono badania. Część empiryczna zawiera analizę wyników badania środowiska domu pomocy społecznej zamieszkiwanego na stałe przez chłopców z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście integracji ze środowiskiem lokalnym. Rozdział zawierający analizę badań własnych udziela odpowiedzi na pytania: Jakie są wzajemne relacje przedstawicieli środowiska DPS oraz środowiska lokalnego? Jak są realizowane założenia formalne procesu interakcji? Jaka jest efektywność idei integracji w praktyce? Wynik uzyskane w trakcie badań pokazują że wprowadzenie relacji partnerskich w przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną jest niezwykle trudne. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną zawsze będą w jakimś sensie zależne od drugiej osoby ich funkcjonowanie społeczne będzie wymagać nadzoru i opieki osoby dominującej. Co w

Wiek przedszkolny to okres wzmożonej aktywności i intensywnego rozwoju dziecka, który wyraża się silną potrzebą wrażeń, przeżyć, ciągłych doznań i poszukiwań. Przedszkola powinny znać i rozumieć potrzeby społeczne swoich wychowanków. Dzieci powinny być przygotowywane do radzenia sobie w przyszłości od najmłodszych lat. Stąd ważna staje się kwestia współpracy przedszkoli z instytucjami ze środowiska lokalnego. Celem niniejszej pracy było poznanie form realizacji współpracy przedszkoli z instytucjami ze środowiska lokalnego. Cel ten został zrealizowany poprzez badania etnograficzne. Wykorzystałam metodę obserwacji etnograficznej, wywiadu jakościowego i analizę dokumentów. Badania zostały przeprowadzone w dwóch środowiskach: w przedszkolu wiejskim i przedszkolu miejskim. Praca składa się z czterech rozdziałów: dwóch teoretycznych, metodologicznego i badawczego. Pierwszy i drugi rozdział mają charakter teoretyczny i opisowy. Pierwszy z nich przedstawia instytucję przedszkola na przestrzeni wieków. Wyjaśnia pojęcie przedszkola oraz ukazuje cele, funkcje i zadania przedszkola, Zawiera także charakterystykę nauczyciela wychowania przedszkolnego i wychowanków oraz programów wychowania przedszkolnego. Drugi rozdział przybliża bliżej pojęcie środowiska lokalnego oraz ukazuje jego zadania, cele i funkcje. Zawiera opis wybranych przeze mnie instytucji oraz ukazuje aspekt integracji dzieci z środowiskiem lokalnym. Zostało w nim wyjaśnione pojęcie współpracy oraz formy w jakich może ona przebiegać. Trzeci rozdział dotyczy metodologii badań własnych. Zostały w nim określone cele, problematyka badań oraz metody i techniki badawcze, jak i charakterystyka badanego środowiska. Problem główny pracy brzmiał : Jak przebiega współpraca przedszkoli z instytucjami ze środowiska lokalnego. Szczegółowe wyniki badań własnych ukazane są w rozdziale czwartym. Znalazła się w nim jakościowa analiza dokumentów przedszkoli dotyczących współpracy, wyniki z obserwacji i wywiadów. Przedstawione są w nim odpowiedzi na pytania badawcze: znaczenie, cele, treści, metody i formy współpracy wybranych placówek wychowania przedszkolnego. Zawiera także porównanie współpracy w dwóch środowiskach: wiejskim i miejskim.