Praca pod tytułem „Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym u dzieci w młodszym wieku szkolnym” stawia sobie za cel zgłębienie problematyki dotyczącej zachowań agresywnych oraz sposobów jej przeciwdziałania w szkole. Pierwszy rozdział podejmuje próbę scharakteryzowania młodszego wieku szkolnego pod względem rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalnego, społecznego i moralnego. Drugi rozdział, oparty o literaturę przedmiotu, dotyczy podstawowych pojęć związanych z agresją. Przybliżono teorie jej powstawania oraz rodzaje. Przedstawiono źródła zachowań agresywnych, takich jak rodzina, szkoła i media. Wskazano propozycje możliwych działań pedagogicznych, mogących przeciwdziałać agresji na terenie szkoły. Następnie zaproponowano zajęcia własne, które przeprowadzone były w Szkole Podstawowej nr 2 w Legnicy. W kolejnym rozdziale znajduje się pięć scenariuszy. Zajęcia te miały na celu uświadomienie, co to jest agresja, jakie są jej konsekwencje. Uczniowie też zapoznali się ze sposobami rozładowania złości i pokojowego rozwiązywania konfliktów. Chcąc osiągnąć założone cele posłużono się metodami dydaktycznymi oraz wychowawczymi. Metodami dydaktycznymi, z których skorzystano były: pogadanka, pokaz, metoda inscenizacji. Jeśli chodzi o metody wychowawcze, użyto: metody zadaniowej, perswazji, nagradzania oraz metody organizowania działalności zespołowej. Ostatnia część pracy to ewaluacja, w której zawarte zostały refleksje dotyczące spostrzeżeń, obaw z przeprowadzonych zajęć.

Temat niniejszej pracy to: ,,Problem agresji rówieśniczej i jej przeciwdziałanie w wieku wczesnoszkolnym’’. Celem było przedstawienie problemu, jakim jest zjawisko agresji oraz przygotowanie projektu działań pedagogicznych. Praca składa się z dwóch części- teoretycznej i projektowej. Pierwszy rozdział, który oparty na literaturze przedmiotu, to opis przemian, jakie zachodzą w wieku wczesnoszkolnym tj. od 7. do 10-12 roku życia. Szczegółowe objaśnienie tego etapu rozwojowego, pozwala zauważyć, jak ważny jest on w życiu dziecka, ponieważ zamyka dzieciństwo i jest krokiem ku adolescencji. Drugi rozdział poświęcony jest zjawisku agresji. Przedstawione zostały w nim definicje, koncepcje, na których opiera się to zjawisko, kryteria według których można mówić o zachowaniach agresywnych, a także podrozdział na temat profilaktyki przeciwdziałania agresji. Kolejny rozdział charakteryzował placówkę, w której przeprowadzono cykl zajęć tj. Centrum Rozwoju i Aktywności Dzieci i Młodzieży im. Bł. Matki Teresy. Druga część pracy to projekt działań pedagogicznych. Zawiera on pięć scenariuszy wraz z opisem metod nauczania i wychowania. Jest to cykl zajęć ukierunkowanych na poszerzenie wiedzy na temat radzenia sobie z agresją i przemocą. Używanie metod nauczania takich jak praca w grupach czy gry i zabawy dydaktyczne miało na celu zaktywizowanie uczniów oraz zachęcenie ich do brania udziału w zajęciach. Wypowiadanie się czy branie udziału w różnych aktywnościach były oparte na dobrowolności. Ostatnią część pracy stanowi ewaluacja, w której zostały opisane refleksje z przeprowadzonych zajęć, efekty pracy oraz wnioski.

Streszczenie Pisana przeze mnie niniejsza praca licencjacka poświęcona została istocie i zjawisku dysleksji w szkole podstawowej. Moja praca miała na celu zgłębienie tego pojęcia oraz ukazanie sposobów radzenia sobie z tą trudnością. Niniejsza praca składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy z nich ma charakter wprowadzenia ogólnego w wiek szkolny jakim się zajmowałam. Następne dwa rozdziały zostały poświęcone przybliżeniu definicji tego pojęcia oraz terapii. Uwzględniam w nim sposoby oraz metody raczenia sobie z problemami dyslektycznymi. Kolejny rozdział porusza pozytywny pogląd na zjawisko dysleksji. Opisuję w nim przede wszystkim ikony znanych osób borykających się z tym problemem, ale także poruszam wątek o dysleksji jako swego rodzaju darze a nie tylko problemie i trudności. Skupiam się na fakcie, że dysleksja może przynieść wiele korzyści. Dziecko borykające się z dysleksją ma trudności, ale również może dzięki temu wiele zyskać. Ostatni rozdział natomiast zawiera w sobie monografie placówki szkoły podstawowej. Wspominam w nim przede wszystkim o organizacji pracy placówki, formach i metodach pracy. Poruszam temat codziennego funkcjonowania placówki, ale również organów w niej pracujących. Skupiłam się również nad celami i zadaniami poszczególnych pracowników szkoły. Przede wszystkim opisuję pracę dyrektora, pedagoga czy psychologa.

Tematem niniejszej pracy jest wzmacnianie zachowań asertywnych w okresie wczesnej adolescencji. Obejmuje ona teoretyczne omówienie zagadnień dotyczących asertywności oraz projekt zajęć wychowawczych, mający na celu wzmacnianie zachowań asertywnych w okresie wczesnej adolescencji. Niniejsza praca składa się z dwóch części teoretycznej oraz projektowej. W części teoretycznej znajduje się charakterystyka rozwoju człowieka w okresie dorastania, która obejmuje opis zmian zachodzących w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej oraz społecznej. W dalszej części następuje analiza definicji oraz charakterystyka zachowań asertywnych w odniesieniu do zachowań agresywnych i uległych. Istotnym elementem jest również omówienie przyczyn braku asertywności do których zalicza się lęk spowodowany niskim poczuciem własnej wartości, który skutecznie uniemożliwia ekspresję uczuć i emocji oraz brak odpowiednich kompetencji społecznych, wynikający z nieprawidłowych oddziaływań wychowawczych. W pracy zostały także scharakteryzowane elementy zachowań asertywnych opierające się na komunikacji niewerbalnej oraz uniwersalne techniki asertywne. Teoria stanowi podstawę do opracowania projektu cyklu zajęć wychowawczych, którego celem jest wzmacnianie zachowań asertywnych poprzez budowanie poczucia własnej wartości wychowanków oraz modyfikację prezentowanych przez nich zachowań społecznie nieakceptowanych. Zostały w nim zastosowane metody i techniki oddziaływań wychowawczych. Dominującą rolę odgrywają metody: zadaniowa, perswazyjna oraz organizowania działalności zespołowej. Wśród zastosowanych technik można natomiast wyróżnić burzę mózgów, technikę sondażu opinii i technikę kontaktów międzyludzkich opartą na rozmowie i dyskusji oraz technikę rekreacji twórczej obejmującą m.in. tworzenie masek z gipsu. Projektowi towarzyszyła ewaluacja ex ante i ex post. Określenie obaw i oczekiwań wobec doświadczenia praktyki pozwoliło na uruchomienie procesów uczenia dorosłych w myśl teorii Kolba. Dokonana refleksja pozwoliła również na weryfikację założonych hipotez oraz na pozytywną ocenę skuteczności opracowanego projektu.

Praca nosi tytuł: ”Redukowanie nieśmiałości w grupie przedszkolnej poprzez budowanie poczucia własnej wartości dziecka”. Przedstawiono w niej problem nieśmiałości oraz towarzyszących jej uczuć i zachowań, które mają negatywny wpływ na prawidłowy rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Z założenia, problem ten jest powszechny, przejawia się podczas funkcjonowania wśród ludzi oraz stanowi zagrożenie dla rozwoju już od najmłodszych lat. Są to przesłanki wskazujące na konieczność pogłębienia tego tematu oraz poszukiwania rozwiązań, które pozwoliłby redukować i niwelować jego negatywny wpływ na jednostkę. Praca składa się z dwóch głównych części- teoretycznej i projektowej. Pierwsza cześć pracy oparta jest na literaturze przedmiotu. Wprowadzenie do pracy stanowi ogólny zarys specyfiki wieloaspektowego rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, czyli od 3 do 6/7 oku życia. Drugi rozdział poświęcony jest nieśmiałości. Dokonano w nim analizy pojęcia, wskazując na przyczyny zaburzenia, a także objawy występujące w sferze behawioralnej, emocjonalnej oraz samoorientacyjnej. Zaprezentowano również rolę grupy rówieśniczej oraz wpływ poczucia własnej wartości dziecka na lękliwość społeczną. W kolejnych rozdziałach scharakteryzowano instytucję przedszkola w oparciu o placówkę „przedszkole nr 110 we Wrocławiu. Druga część pracy stanowi zbiór 5 scenariuszy wraz z opisem wybranych metod i technik oddziaływań wychowawczych. Jest to cykl zajęć ukierunkowany na podnoszenie poczucia własnej wartości dziecka oraz integrowanie grupy przedszkolnej . Z założenia są to cele, których realizacja ma doprowadzić do tego, że dzieci poprzez wzajemne otrzymywanie pozytywnych wzmocnień od swoich rówieśników, poczują się lepiej w grupie, w której na co dzień funkcjonują, w konsekwencji redukując przejawiane zachowania nieśmiałe. Elementem spajającym przedstawiony cykl zajęć jest krąg, jako forma pracy z grupą. Wśród jej zalet, znaczących w kontekście poruszanego problemu, jest funkcjonowanie dzieci w bezpiecznym dla nich położeniu, które minimalizuje ryzyko poczucia dyskomfortu wnikającego z przymusu bycia w centrum. Dzięki funkcjonowaniu w kręgu, każde dziecko jest na równi, co świadczy o jednakowym traktowaniu wychowanków oraz o tworzeniu spójnej grupy ,w której każdy z członków jest tak samo ważny i potrzebny. Zadania były oparte na dobrowolności, dzięki czemu jednostki same mogły decydować o swojej aktywności oraz położeniu. Ostatnią część pracy stanowi ewaluacja, w której wskazano refleksje z zrealizowanych zajęć oraz wnioski. W pracy zamieszczono także fotografie z zajęć

Praca podejmuje problematykę agresji. Poruszone zostały aspekty dotyczące jej uwarunkowań interpersonalnych, środowiskowych oraz skutków, jakie może za sobą nieść. Ujęte zostały także możliwe działania, które mają na celu zapobieganie i przeciwdziałanie tego typu zachowaniom. Agresja jest tematem powszechnym. Problem wydaje się być jeszcze bardziej palący, w dobie Internetu i innych mediów, bowiem niejednokrotnie dzieci i młodzież spotykają się tam ze scenami przedstawiającymi akty agresji. Częste stykanie się z tego typu obrazami, może prowadzić do stopniowego obniżania się wrażliwości na tego typu zachowania u młodych ludzi. Projekt ukierunkowany jest na pracę z dziećmi w wieku szkolnym. Praca składa się z części teoretycznej oraz projektowej. W pierwszym rozdziale jest mowa o rozwoju dzieci w wieku szkolnym. Następny rozdział odnosi się do samej problematyki, zawiera ujęcie definicyjne i ogólne przedstawienie problemu w literaturze. Kolejny rozdział prezentuje placówkę, w której zrealizowany został projekt, czyli Centrum Aktywności Dzieci i Młodzieży przy ul. Słowiańskiej 17 we Wrocławiu. Druga część pracy to scenariusze zajęć. Są one nastawione na poszerzenie wiedzy dzieci na temat emocji, rozróżnienie między złością a agresją oraz przedstawienie dzieciom sposobów radzenia sobie z agresją w sposób akceptowany społecznie. Dalej opisane zostały metody i formy pracy z grupą. Ostatni element to ewaluacja wraz z refleksją pedagogiczną.

Praca magisterska pt. „Praca z dzieckiem niepełnosprawnym. Studium indywidualnego przypadku”. Celem pracy jest próba dokonania wnikliwego opisu pracy z dzieckiem z zespołem Downa. Pierwszy rozdział opisuje rozwój dziecka w okresie późnego dzieciństwa, jak również pojęcie, a także rodzaje niepełnosprawności. Opisane jest w nim także funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w rodzinie i społeczeństwie. W kolejnym rozdziale przytoczono definicję zespołu Downa, jego typy i przyczyny powstawania. Opisane zostały problemy zdrowotne osób z zespołem Downa, wpływ rodziny na rozwój dziecka niepełnosprawnego, jak również wychowanie oraz edukacja dzieci z zespołem Downa. Trzeci rozdział opisuje metodologię badań własnych. Zawarty jest w nim cel, problemy badawcze, metody, a także techniki badawcze. Scharakteryzowane został także teren badań oraz przebieg badań własnych. Ostatni rozdział prezentuje analizę badań własnych. Scharakteryzowane zostało środowisko rodzinne badanego dziecka, opisana fundacja i placówka, do których uczęszcza dziecko. Przeanalizowane zostały dokumenty oraz opisana obserwacja własna. W pracy została zastosowana metoda indywidualnych przypadków oraz techniki, takie jak: obserwacja, wywiad i analiza dokumentów.

Tematem pracy jest wzmacnianie samooceny dzieci w wieku wczesnoszkolnym poprzez zabawy twórcze. Na przykładzie podopiecznych Centrum Rozwoju i Aktywności Dzieci i Młodzieży im. bł. Teresy we Wrocławiu określone zostały w pracy gry i zabawy mające na celu podnoszenie samooceny dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Uczestnicy zajęć wykazywali się deficytami w tym zakresie. Analizując czynniki biologiczne oraz zewnętrzne, mogące wpływać na samoakceptację podopiecznych danej placówki przygotowane zostały odpowiednie zajęcia podnoszące ich samoocenę. Poczucie własnej wartości jest ważnym aspektem życia każdego człowieka. Wpływa ona na niemal każdą jego aktywność w pozytywny lub negatywny sposób, w zależności od jej poziomu. W pracy został zamieszczony opis danego problemu oraz możliwe sposoby jego zapobiegania. Dla lepszego efektu końcowego, przeanalizowane zostały również metody i techniki, które później zostały użyte przy realizacji projektu. Niniejsza praca zawiera również konspekty, skonstruowane w taki sposób by w ciekawy i skuteczny sposób podnosiły samoocenę uczestników zajęć.

Celem mojej pracy jest wsparcie uczniów z Publicznej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Strugach z klasy trzeciej. W prezentowanej pracy podjęłam problem kłamstwa u dzieci. Po przeprowadzonych obserwacjach uczestniczących oraz rozmowach z uczniami i nauczycielami w szkole stwierdziłam, że temat jest mało poruszany w nauczaniu. Był to jeden z powodów, przez które zainteresowałam się tą sprawą. Wiek wczesnoszkolny to okres, w którym intencjonalne kłamstwo zaczyna być obecne. Należy przeciwdziałać temu zjawisku już na tak wczesnym etapie rozwoju. W związku z powyższym przeanalizowałam rozwój dziecka w wieku wczesnoszkolnym oraz wyjaśniłam podstawowe pojęcia z zakresu kłamstwa, wskazując zarówno na deficyty jak i możliwości kompensacji. Skoncentrowałam się głównie na przedstawieniu motywów kłamstwa u dzieci. Jest to konieczne, aby zidentyfikować problem i podjąć próby naprawy sytuacji. Ważna jest wiedza, przez jakie sytuacje dzieci podejmują się przekazywania nieprawdziwych danych lub ich zatajania. Przedstawiłam sposoby kłamania oraz poruszyłam tematykę komunikacji. Skupiłam się na wychowaniu do prawdomówności i zaprezentowałam tę wartość jako nadrzędną. Zaznaczyłam dużą rolę pedagogów oraz rodziców w tej sprawie. Opisałam najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem szkoły. Szczególnie wnikliwie przeanalizowałam działalność Publicznej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Strugach. Ponieważ wychowankowie wykazywali deficyty w sprawie prawdomówności zaplanowałam projekt działań ukierunkowany na rozwój w tym zakresie. Opierając się głównie na metodach i niektórych technikach, zajęcia zrealizowałam w terminie od 1 kwietnia do 5 czerwca 2019r. Po przeprowadzeniu zajęć mogę stwierdzić, że u podopiecznych wzrosła umiejętność posługiwania się prawdą.

Tematem pracy jest: „Nieśmiałość, jako problem w funkcjonowaniu dzieci we wczesnym wieku szkolnym”. Założeniem projektu jest przybliżenie istoty nieśmiałości, jej przyczyn oraz wpływu na rozwój i aktywność dziecka. Praca składa się z dwóch głównych części: teoretycznej i praktycznej. W pierwszej części został scharakteryzowany wczesny wiek szkolny pod względem rozwoju fizycznego, motorycznego, emocjonalno- moralnego, kształtowania poczucia kompetencji i rozwoju procesów poznawczych (w tym uwaga, pamięć, myślenie). Rozdział drugi w całości poświęcony jest nieśmiałości. Na wstępie przedstawione są różne ujęcia pojęcia nieśmiałości oraz trudności w jej definiowaniu. W dalszej części pracy znajdziemy przyczyny zaburzenia z uwzględnieniem czynników biologicznych i środowiskowych oraz znaczenie nieśmiałości dla rozwoju i aktywności dziecka. Aby przeprowadzić zajęcia użyto metod dydaktycznych (pogadanka, wykład, opis, pokaz, objaśnienie, opowiadanie, metoda ćwiczeń przedmiotowych, inscenizacja, metoda sytuacyjna), jak i wychowawczych (perswazyjna, zadaniowa, nagradzania, oddziaływań grupowych). W drugiej części pracy pojawił się cykl 5 zajęć skupiający się w dużej mierze, na podnoszeniu poczucia własnej wartości. Założeniem jest uświadomienie uczniów o ich mocnych stronach, przynależności do grupy i ich integracja. Zadania w głównej mierze opierają się na pracy grupowej, gdzie każdy ma swój wkład. Przedstawiona jest również monografia placówki oraz ewaluacja zajęć, która zawiera własne refleksje i wnioski.

Praca nosi tytuł „Zabawa jako forma wspierania rozwoju inteligencji emocjonalnej u dzieci w wieku przedszkolnym”. Treść jej skupiona została wokół tematyki zabawy jako aktywności dziecka, która stanowi jednocześnie fundamentalną formę pracy w przedszkolu. W pracy przedstawiono problem rozumienia i wyrażania emocji wśród dzieci z poznanej uprzednio grupy przedszkolnej w ramach realizacji praktyk pedagogicznych. Inteligencja emocjonalna, rozumiana jako zestaw cech ludzkich, jest niezbędnym zasobem do funkcjonowania w społeczeństwie. Odpowiada bowiem za zdolność motywacji, pokonywania trudności i odnoszenia sukcesów a także za świadomość i umiejętność regulacji własnych stanów emocjonalnych. Brak tych cech lub zaburzenia z nimi związane przyczyniają się do zakłócenia prawidłowego rozwoju społecznego i osobowości. Zaobserwowane podczas praktyk problemy, stanowiły przesłanki do poszukiwania form wspomagających poprawę świadomości odnośnie emocji i ich wpływu na ludzkie życie. Stały się również podstawą do tworzenia konspektów zajęć, mających na celu tworzenie warunków do zabawy sprzyjającej poznawaniu swojego ciała, uważności na sygnały z niego płynące i umiejętność autorefleksji oraz samoregulacji. Praca składa się z dwóch głównych części: pierwszej teoretycznej oraz drugiej praktycznej. Część pierwsza odnosi się do literatury przedmiotu i stanowi wprowadzenie do wiedzy o rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. W późniejszych rozdziałach opisany został proces powstawania emocji oraz ich charakterystyka. Został również poddany analizie obszar inteligencji emocjonalnej oraz jej wspierania poprzez zabawę. Zaprezentowano instytucję przedszkola i scharakteryzowano działalność Niepublicznego Przedszkola „Bajka” we Wrocławiu. W ostatnim rozdziale wymieniono i opisano metody zastosowane w projekcie własnym. W części drugiej – praktycznej, przedstawiono 5 scenariuszy zajęć tworzonych w oparciu o zdobytą wiedzę, posiadane umiejętności oraz potrzeby i możliwości docelowej grupy przedszkolnej. Przy konstruowaniu celów oraz ćwiczeń powołano się na poglądy pedagogiczne J.H. Pestalozziego, angażujące w proces nauczania i wychowania ośrodki: intelektualny, emocjonalny oraz fizyczny. Formą zastosowaną we wszystkich konspektach jest zabawa, w której zachowano zasadę dobrowolności. Ostatnią część pracy uzupełnia analiza pedagogiczna przeprowadzonych zajęć składająca się z ewaluacji poszczególnych konspektów. Zawiera ona refleksje oraz wnioski poczynione w ramach realizacji projektu własnego.

Tematem niniejszej pracy jest: „Problem uzależnień od Internetu i współczesnej technologii
 u dzieci w młodszym wieku szkolnym”. Jej celem jest przybliżenie zjawiska, jakim jest uzależnienie od wszelkiej technologii informacyjnej - zwłaszcza u dzieci. W pracy zostały przedstawione najważniejsze zagadnienia dotyczące tematu, które wpływają na rozwój dziecka. Praca składa się z dwóch części - kontekstu teoretycznego oraz przygotowanego projektu. W części teoretycznej scharakteryzowany został okres późnego dzieciństwa pod względem rozwoju emocjonalnego, społecznego, fizycznego i poznawczego. Drugi rozdział dotyczy problemu pracy. Zawiera analizę pojęcia uzależnienia od Internetu i współczesnej technologii, rolę mediów wśród dzieci, profilaktykę oraz skutki fizyczne, społeczne i psychologiczne. Kolejny rozdział przedstawia charakterystykę niepublicznej Szkoły Katolickiej im św. Rodziny w Legnicy, w której zostały przeprowadzone zajęcia. Dalsza część pracy składa się z pięciu konspektów, opisu zastosowanych metod w scenariuszach oraz ewaluacji zajęć. Celem projektu było przede wszystkim zapobieganie uzależnieniu poprzez zapoznanie dzieci z zagrożeniami, skutkami oraz przedstawieniu prawidłowych zasad użytkowania Internetu. Po przeprowadzeniu zajęć zostały one poddane analizie, zawiera krótkie podsumowanie, 
w którym zawarto najważniejsze spostrzeżenia, obawy oraz analizę mojego projektu.

Tematem niniejszej pracy jest „Stygmat młodzieży z rodzin rozwiedzionych w okresie adolescencji”. W związku z tym, celem projektu była zmiana postawy młodzieży wobec osób z rozbitych rodzin oraz zwiększenie poczucia własnej wartości u osób, których rodzice są rozwiedzeni. W pracy zostały scharakteryzowane pojęcia dotyczące rozwoju osób w okresie adolescencji, jak i podstawowe terminy związane z problemem zawartym w temacie pracy. Zostało nakreślone pojęcie stygmatu, rozwodu oraz rodziny. Ponadto, praca zawiera opis placówki, w której przeprowadzany był cykl zajęć w ramach projektu, jak również dołączone scenariusze tychże zajęć. W celu osiągnięcia zamierzonych efektów do przeprowadzenia warsztatów użyto odpowiednich metod kształcenia, które również zostały objaśnione. Założono, że po zrealizowanych zajęciach młodzież będzie wiedziała, na czym polega stygmatyzacja, będzie przejawiała większą tolerancję i wrażliwość wobec rówieśników z rozwiedzionych rodzin, a także, iż osoby z takich rodzin nie będą czuły się napiętnowane oraz będą znały wartość własnej rodziny. Założenia zostały spełnione, młodzież chętnie się angażowała oraz potraktowała omawiany temat poważnie. Szczegółowe rozważania dotyczące realizacji zajęć oraz uzyskanych efektów zawarte zostały w podsumowującej części pracy.

Praca zatytułowana jest „Poczucie odrzucenia dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w młodszym wieku szkolnym”. Podzielona została na dwie części – teoretyczną i praktyczną. Celem głównym części teoretycznej jest przedstawienie problematyki odrzucenia wśród dzieci w wieku wczesnoszkolnym, pochodzących z rodzin dysfunkcyjnych. Część praktyczna opiera się na projekcie, stworzonym w formie konspektów zajęć, mających na celu zniwelowanie problemu odrzucenia wśród dzieci. Pierwszy rozdział traktuje o dzieciach we wczesnym wieku szkolnym, czyli od siódmego do dwunastego roku życia. Ukazuje etapy oraz przebieg rozwoju: psychicznego, fizycznego, umysłowego, motorycznego, płciowego oraz moralnego. Ogólna charakterystyka wieku daje podstawy do rozpoznawania różnic w zachowaniu dziecka odrzuconego i akceptowanego. W kolejnym rozdziale opisana jest problematyka odrzucenia w ujęciu teoretycznym. Zostały wyodrębnione aspekty, wiążące się z tym zjawiskiem - doświadczenia, skutki, reakcje emocjonalne, schematy zachowań oraz profilaktykę. Przedmiot pracy obejmuje również charakterystykę rodziny dysfunkcyjnej, a mianowicie jej definicję, rodzaje oraz wpływ, jaki wywiera na dzieci. W wyniku realizacji części projektowej założony został cel zapobiegania oraz niwelowania odrzucenia u dzieci wczesnoszkolnych. Scenariusze zostały stworzone pod kątem pedagogicznym, ukierunkowane na budowanie poczucia własnej wartości, współpracę w grupie, postawy wrażliwości i empatii uczestników. W ramach zajęć przeprowadzony został cykl pięciu spotkań. Grupą docelową były dzieci uczęszczające do Centrum Rozwoju i Aktywności Dzieci i Młodzieży w wieku 8 – 10 lat. Do realizacji zajęć niezbędna była znajomość metod i technik wychowania oraz nauczania, którym poświęcono oddzielny rozdział. Opisane zostały założenia, użyteczność oraz uzasadnienie wyboru wykorzystanych metod. Część projektowa została podsumowana poprzez ewaluację. Zawiera ona obawy, które pojawiały się w trakcie tworzenia scenariuszy oraz obserwacje i spostrzeżenia po realizacji zajęć.

Tematem niniejszej pracy jest Profilaktyka zagrożeń wynikających z problemu depresji w wieku adolescencji. Celem było rozpoznanie tematu depresji wśród młodzieży w kontekście teoretycznym i przygotowanie projektu, który służyłby zapobieganiu chorobie, poprzez zapoznanie młodzieży z jej przyczynami, skutkami oraz sposobami leczenia. Scharakteryzowany został wiek dorastania pod względem fizycznym, emocjonalnym, społecznym, poznawczym i intelektualnym. Przedstawieniu ogólnej charakterystyki choroby towarzyszy analiza jej objawów, rodzajów i przyczyn w okresie adolescencji. W pracy zostały uwzględnione sposoby leczenia, skutki nieleczonej depresji, profilaktyka oraz wpływ mediów społecznościowych na tę chorobę. Charakterystyka Szkoły Podstawowej im Stefana Żeromskiego w Cedzynie, była podstawą do przeprowadzenia zajęć dotyczących profilaktyki depresji adekwatnych dla tego specyficznego środowiska wychowawczego. Aby osiągnąć cel projektu użyto metod dydaktycznych, inaczej nazywanych kształcącymi. Skupiono się głównie na metodach słownych, w których wyróżniono: pogadankę, rozmowę, dyskusję oraz objaśnienie. Wykorzystano również metody poglądowe- udostępnienie sztuki oraz metody czynne, w których pojawiła się metoda samodzielnych doświadczeń, ćwiczeniowa i zadaniowa. W dalszej części pracy zostały przedstawione konspekty. Założono, iż po przeprowadzonych zajęciach uczniowie będą między innymi znali i potrafili wymienić podstawowe objawy tej choroby, umieli scharakteryzować osobę, która choruje, potrafili odróżnić krótkotrwały smutek od depresji, wiedzieli jak radzić sobie w przypadku wystąpienia objawów u siebie lub bliskiej osoby. Do konspektów dołączono materiały, które były potrzebne do sfinalizowania projektu. Po zakończonych zajęciach przedstawiono krótką refleksję, w której zawarto najważniejsze spostrzeżenia, obawy i analizę projektu, który miał pozytywny finał. Założenia projektu zostały spełnione, młodzież chętnie brała udział w większości zadań, rozumieli wyjaśniane i omawiane problemy.

Praca nt. „Problem braku akceptacji w grupie rówieśniczej wynikający z otyłości dzieci w młodszym wieku szkolnym” prezentuje zarys teoretyczny problematyki związanej z otyłością u dzieci oraz projekt praktyczny, zrealizowany w placówce wsparcia dziennego w 2019 rok. Poza problemem otyłości omówione w niej również zagadnienie braku akceptacji wśród dzieci oraz uwzględniono negatywne konsekwencje tych zjawisk. Problem ten staje się bardziej powszechny wśród dzieci i ma wielki wpływ na ich rozwój oraz samoocenę. Alarmujące statystyki dotyczące zwiększającej się liczby otyłych dzieci wskazują na potrzebę wnikliwego przyjrzenia się temu problemowi oraz poszukiwanie rozwiązań, które mogą go zniwelować. Praca została podzielona na dwie główne części: teoretyczną oraz projektową. W części teoretycznej na początku pracy został scharakteryzowany rozwój dziecka w młodszym wieku szkolnym. Analizie poddane zostały różne sfery: fizyczna, motoryczna, poznawcza, emocjonalna i społeczna. Wykazano jakie zmiany rozwojowe następują w wieku od 7 do 12 roku życia. Następnym elementem pracy jest opis i charakterystyka problemu, jakim jest otyłość, sklasyfikowana pod względem różnorodnych czynników fizycznych, jak i psychicznych. W dalszej części zostało scharakteryzowane dziecko otyłe pod względem wyglądu oraz zachowania. Następnie zwrócono uwagę na zagrożenia oraz konsekwencje zdrowotne wynikające z otyłości wśród dzieci. W kolejnej części pracy omówiono relację dzieci otyłych z rówieśnikami. Następnie opisano czynniki, które wpływają na otyłość wśród dzieci. W kolejnych rozdziałach została dokonana charakterystyka profilaktyki otyłości dzieci w młodszym wieku szkolnym. Następnie scharakteryzowano Centrum Aktywności Dzieci i Młodzieży we Wrocławiu. W tej placówce zostały przeprowadzone zajęcia dotyczące problemu braku akceptacji w grupie rówieśniczej wynikające z otyłości dzieci w młodszym wieku szkolnym. Podczas prowadzonych zajęć uwzględniono metody dydaktyczne oraz metody wychowania. W metodach dydaktycznych użyte zostały metody słowne takie jak: pogadanka, dyskusja, wykład. Użyto również metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy w postaci: giełdy pomysłów. Podczas zajęć niejednokrotnie używano metodę gier dydaktycznych. W trakcie zajęć zastosowano plastykoterapię oraz techniki rekreacji fizycznej. Dalsza część rozprawy zawiera konspekty. Założono, że po zrealizowanych zajęciach uczniowie będą znali zasady prawidłowego odżywiania oraz alternatywy aktywności fizycznej. Efektem przeprowadzonych zajęć było również podniesie akceptacji dzieci otyłych. Po skończonych zajęciach dokonano podsumowania. Wszystkie założenia danego projektu zostały zrealizowane.

Blogowanie to coraz częściej podejmowany temat w literaturze przedmiotu. Staje się on równie popularny w życiu młodych ludzi. Temat przeze mnie podjęty: ,,„Cyfrowa młodość” w świetle analizy blogów młodzieży”, podejmuje próbę dotarcia do środowiska młodzieży, poprzez analizę wpisów na blogach. Coraz chętniej podejmują oni decyzję o stworzeniu własnej przestrzeni internetowej, którą nazwać można blogosferą. Blogerzy podejmują tematy różnorodne, jednak najchętniej oraz najczęściej piszą o swoich przeżyciach osobistych, doświadczeniach oraz relacjach. Autorzy internetowych dzienników chętnie opisują swoim czytelnikom intymne fakty z życia, które często są dla nich bolesne. Pierwszy rozdział przedstawia teoretyczne podstawy pracy, w którym zawarta jest charakterystyka mediów w kontekście rozważań pedagogicznych. Uwzględniona została tutaj również charakterystyka współczesności, która zdominowała kulturę medialną. W kolejnym rozdziale znajdują się metodologiczne podstawy pracy, które zawierają cel oraz problem badawczy pracy magisterskiej. Trzeci rozdział przedstawia analizę badań, które opierają się na analizie wpisów zamieszczonych na blogach młodzieży. Pierwszy z podejmowanych przeze mnie problemów szczegółowych: ,,Jaka tematyka jest najczęściej poruszana na blogach?” został skonstruowany w celu zapoznania się z tematami, które są najczęściej podejmowane przez autorów internetowych dzienników. Następny problem szczegółowy brzmi: ,,W jaki sposób opisywana jest przestrzeń społeczna?”. Tutaj zamierzeniem było poznanie bliskich relacji, jakie łączą blogerów z opisywanymi przez nich bohaterami wydarzeń. Kolejny problem: ,,W jaki sposób opisywana jest przestrzeń społeczna?” został podjęty w celu zapoznania się codziennymi sytuacjami, jakie dzieją się w szkole. To niezwykle istotny aspekt, ponieważ szkoła stanowi, zaraz po domu rodzinnym, jedno z podstawowych środowisk wychowawczych młodzieży. To tutaj pojawiają się pierwsze dylematy, trudne emocje, czy sytuacje, z którymi młodzi muszą sobie poradzić. Często te trudne sytuacje prowadzą do osiągnięcia przez młodych dojrzałości emocjonalnej. Następnym z problemów jest: ,,Jakie obszary medialnej rzeczywistości najczęściej poruszane są na blogach?” podejmuje próbę dotarcia do przestrzeni medialnej, która obecna jest w życiu młodych ludzi. Często dzielą się oni ze swymi czytelnikami, faktami, które świadczą o tym, że przestrzeń medialna jest dla nich ważna. Media społecznościowe, czy również inne portale i platformy są wszechobecne w życiu młodych. Blogi często stanowią swoistą formę autoterapii dla swoich autorów. Opisując dotkliwe dla nich wydarzenia, pragną przeżywać te sytuacje wspólnie ze swoimi odbiorcami. Obok tematyki związanej z życiem osobistym, młodzi blogerzy podejmują tematy, które są zgodne z prezentowaną przez nich grupą wiekową. Temat przeze mnie podjęty jest swoistą, pedagogiczną refleksją o funkcjonowaniu współczesnego, młodego człowieka. Poprzez dotarcie do ich przestrzeni osobistej, jaką

Rodzina jest jedną z najważniejszych wartości w życiu każdego człowieka. W środowisku rodzinnym uczymy się wzorców zachowań, ról społecznych, a także komunikowania się ze światem zewnętrznym. Więzi ukształtowane w rodzinie pochodzenia mają istotny wpływ na relacje z innymi ludźmi, jakie tworzymy w dorosłości. Nasze relacje rodzinne najczęściej uzewnętrzniają się niezależnie od naszej woli, w spontanicznych wypowiedziach, a także w rysunkach. Celem niniejszej pracy było zapoznanie się ze sposobem przedstawiania obrazu rodziny przez dzieci pochodzące z rodzin o różnorodnych strukturach, a także odnalezienie różnic i podobieństw w sposobie postrzegania obrazu rodziny przez dzieci wychowujące się w rodzinach: pełnych, niepełnych i zastępczych. Przebadano piętnastoosobową grupę dzieci w wieku 5-6 lat uczęszczających do Gminnego Przedszkola w Rejowcu. Z badań wynika, że na postrzeganie przez dzieci obrazu rodziny znaczny wpływ wywiera struktura rodziny, w jakiej się wychowują. Dzieci z rodzin pełnych w swych rysunkach ukazują zdrowe relacje i ciepłe więzi z członkami rodziny, podczas gdy w rysunkach dzieci z rodzin niepełnych i zastępczych wyraźnie dostrzegalne są konflikty, wewnętrzne napięcie i nieprawidłowa identyfikacja z rolą właściwą ich płci.

Tematem pracy jest samoakceptacja i samoocena jako problem w okresie adolescencji. W pracy podjęta została problematyka niskiej i wysokiej samooceny, które mają negatywny wpływ na prawidłowy rozwój dziecka w okresie dorastania. Trudność ta jest powszechna, przejawia się bardzo intensywnie podczas tego okresu, gdyż zmiany, które zachodzą są burzliwe. Specyfika rozwojowa wybranej grupy, która została zaprezentowana, jest wprowadzeniem do specyfiki osób projektu. W zajęciach brały udział dzieci w wieku od 12 do 14 lat. Grupa, z którą zostały przeprowadzone zajęcia była zróżnicowana pod wieloma względami. Część uczestniczących osób w zajęciach charakteryzowała się aktywnością, natomiast druga część była bardziej wycofana i cicha. Drugi rozdział poświęcony jest samoocenie i samoakceptacji. Przedstawiono w nim m.in. analizę problemu, źródła samooceny, rodzaje samooceny oraz przyczyny niskiej samooceny. Kolejne rozdziały stanowią pięć scenariuszy zajęć, metody i techniki oraz środki dydaktyczne, które zostały wykorzystane w pracy z grupą. Zajęcia ukierunkowane zostały na podnoszenie samooceny i poczucia własnej wartości u osób w okresie dorastania. Zadania, które były uwzględnione w scenariuszach były dowolne, dzięki czemu jednostki miały możliwość decydowania o swojej aktywności. Następnie została scharakteryzowana placówka szkoły podstawowej w oparciu o placówkę Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Smolcu. Uwzględniono jej specyfikę, cele oraz zadania. Doświadczenia po odbyciu zajęć zostały poddane refleksji. Wyniki zawiera ewaluacja. Problem samoakceptacji i samooceny młodzieży jest istotnym wyzwaniem pedagogicznym, dlatego zachodzi potrzeba zagłębienia tematu.

Niniejsza praca magisterska podejmuje problematykę edukacji muzycznej 6-latków w szkole i w przedszkolu. Praca magisterska składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział zawiera przegląd literatury przedmiotu o edukacji muzycznej dzieci przedszkolnych. Rozdział drugi poświęciłam metodologicznym podstawom badań. Przedmiotem moich badań jest edukacja muzyczna 6-latków w przedszkolu i w szkole, a celem głębsze poznanie interesującego mnie zagadnienia. Po rozdziale metodologicznym przeanalizowałam i zinterpretowałam wypowiedzi badanych o edukacji muzycznej 6-latków w przedszkolu i w szkole.

Praca zawiera szereg definicji niezbędnych do zgłębienia tematu terapii dzieci z agenezją działa modzelowatego. Jest w niej omówiony szereg rodzajów terapii stosowanych w pracy z dzieckiem z agenezją ciała modzelowatego w wieku przedszkolnym oraz własne obserwacje i wnioski płynące z pracy z tą wadą ośrodkowego układu nerwowego.

Tematem mojej pracy magisterskiej są wyzwania współczesnej edukacji kulturalnej w świetle wypowiedzi uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu. Zainteresowałam się tematyką szeroko pojętej edukacji kulturalnej, w tym edukacją muzyczną, ponieważ jest mi ona bardzo bliska ze względu na to, iż uczęszczam do szkoły muzycznej. Muzyka jest moją największą pasją, uczę się profesjonalnego praktykowania muzyki od późnych lat dzieciństwa. Moja historia z muzyką zaczęła się w młodzieżowym domu kultury, tam rozpoczęłam swoją przygodę z keyboardem, poznawaniem nut, akordów i gam. Później postanowiłam kształcić się w szkole muzycznej, w której to gram na akordeonie od 15 roku życia. Aktualnie uczęszczam do Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu. Praktykowanie muzyki przez 8 lat, różnorodne doświadczenia pozwoliły mi na wiele przemyśleń w temacie edukacji muzycznej i kulturalnej. Poznanie specyficznego środowiska jakim jest artystyczna placówka otwiera nowe horyzonty, pozwala zauważyć odmienną specyfikę nauczania. Dzięki temu również mogę pozwolić sobie na porównanie podejścia do edukacji muzycznej w szkołach muzycznych i w szkołach ogólnokształcących, do których uczęszczałam równolegle. W rozdziale pierwszym zatem chciałabym przedstawić fundamentalne, niezbędne wyjaśnienie teoretyczne i aspekty mojej pracy, opierając się o wybraną literaturę. Podejmując zadanie opisania problematyki współczesnej edukacji kulturalnej, postanowiłam rozpocząć od definicji edukacji i kultury, następnie na ich podstawie dokonać próby definicji edukacji kulturalnej. W pierwszym podrozdziale pracy zawarłam więc wyjaśnienie i aspekty edukacji kulturalnej, jak i koncepcje edukacji kulturalnej, biorąc pod uwagę ich chronologiczną klasyfikację - zaczynając od koncepcji Stefana Szumana, poprzez nowoczesne koncepcje edukacji kulturalnej, kończąc na ponowoczesnych koncepcjach edukacji kulturalnej. W drugim podrozdziale natomiast przedstawiłam edukację muzyczną jako ważny element edukacji kulturalnej. Jest to kluczowe, bardzo istotne zagadnienie, na którym będę się opierać w kolejnych rozdziałach mojej pracy magisterskiej. Opisane zostały definicje edukacji muzycznej, zadania i funkcje oraz jej współczesne wyzwania i trudności. W trzecim podrozdziale skupiłam się na podmiocie oddziaływań edukacyjnych oraz uczestniku i twórcy kultury, jakim jest uczeń szkoły muzycznej. Niezbędne do rozumienia sytuacji edukacyjnej ucznia szkoły muzycznej jest zapoznanie się z funkcjonowaniem i specyfiką szkoły muzycznej jako instytucji formalnej oraz charakterystyką etapów edukacji muzycznej w Polsce. W podrozdziale zawarłam również teorie młodzieży oraz opisałam sytuację, w której młodzież postawiona jest we współczesnym świecie. Istotne jest to, jakie stawia się jej oczekiwania, warunki oraz jakie zagrożenia towarzyszą młodzieży w codziennym życiu. Pochyliłam się nad kulturą muzyczną współczesnej młodzieży, jej preferencj

Tematem pracy jest integracja dzieci z zespołem Aspergera z grupą rówieśniczą w wieku wczesnoszkolnym. Praca podejmuje problematykę odrzucenia dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, z wyróżnieniem zespołu Aspergera przez grupę rówieśniczą. Zaprezentowanie specyfiki rozwojowej wybranej grupy jest wprowadzeniem do charakterystyki odbiorców mojego projektu. Wśród nich były dzieci zdrowe oraz takie, które maja specyficzne potrzeby edukacyjne. Kolejne rozdziały prezentują podstawy teoretyczne pracy z dziećmi z Aspergerem. Przystosowanie społeczne dzieci z niepełnosprawnością bywa utrudnione ze względu na marginalizację ze strony społeczeństwa. Z uwagi na ten fakt, coraz więcej tworzonych jest klas integracyjnych. Praca pedagogiczna w takim środowisku ma swoją niewątpliwą specyfikę. Dalsze rozdziały prezentują metody pracy, jakie zamierzałam zaimplementować, założenia projektu oraz konspekty zajęć. Po ich realizacji swoje doświadczenia poddane zostały refleksji. Jej wyniki zawiera ewaluacja. Stygmatyzacja, która dotyka dzieci z niepełnosprawnością intelektualną jest istotnym wyzwaniem pedagogicznym, dlatego zachodzi potrzeba zgłębienia tematu.

Praca zatytułowana „Dzieciństwo w narracjach młodych dorosłych doświadczonych eurosieroctwem” składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale pierwszym postanowiłam zagłębić się bardziej w terminologię dzieciństwa, poczynając od średniowiecza, a kończąc na XXI wieku, który jest niezwykle burzliwy jeśli chodzi o dzieciństwo, gdyż to właśnie we współczesnych czasach dzieci borykają się z niesprawiedliwością i brakiem szacunku. Oczywiście bezdyskusyjnie mogę stwierdzić, że faza dzieciństwa jest kluczowa jeśli chodzi o rozwój jednostki i jego eksplorowanie świata w przyszłości, ale nie mogłabym pominąć przy tym rodziny, która jest fundamentem tego małego świata. To właśnie w rodzinie wzrasta dziecko i to właśnie z rodziny czerpie wzorce postępowania. Zatem, co w sytuacji gdy coś w tej rodzinie „nie gra”, kiedy brakuje ojca – głowy rodziny lub gdy nie ma obok dziecka matki – rodzicielki, która zna własne dziecko jak nikt inny, która powinna chronić i dbać o swoją pociechę. Nie znalazłabym odpowiedzi na to pytanie, gdybym nie zagłębiła się w tematykę fazy dorosłości, która często pokazuje jakie było dzieciństwo człowieka. Nie bez przypadku jeden z podrozdziałów mojej pracy traktował o uwarunkowaniach rozwoju w dorosłości z perspektywy fazy dzieciństwa, gdyż te stadia są ściśle ze sobą powiązane, chociaż na pozór mogłoby się wydawać zupełnie inaczej. Młody dorosły, wkraczający dopiero w prawdziwe życie przepełnione problemami i trudnymi decyzjami staje się osobą w stu procentach świadomą, zaczyna rozumieć wiele spraw, ale nie zapomina doświadczeń, które nosi cały czas ze sobą. Tym bardziej nie jest w stanie wyzbyć się doświadczeń związanych z migracja zarobkową swoich rodziców, która często nie jest dobrym doświadczeniem. Brak ojca, matki, czy obojga rodziców zawsze zostawia jakiś przykry ślad, który w dorosłości jest w różnoraki sposób pojmowany i tłumaczony. Aby podjąć się prowadzenia badań, nie wystarczy posiadać wiedzy terminologicznej, ale kluczowe jest również określenie problematyki badawczej, celu, przyjęcie odpowiedniego paradygmatu badań i wreszcie wybranie metody badawczej, dlatego też rozdział drugi został poświęcony tym elementom. Natomiast rozdział trzeci był analizą wypowiedzi respondentów, którzy opowiadali o doświadczeniu euromigracji podczas prowadzonego wywiadu. Rozmowy z respondentami pokazały mi jak wyglądały powroty rodziców do domu oraz rodzinne spotkania świąteczne, czy są to miłe wspomnienia, czy raczej przykre. Z rozdziału trzeciego można dowiedzieć się również jak wyglądało funkcjonowanie eurosierot bez rodziców, bo przecież byli oni małymi dziećmi, więc ktoś musiał się nimi zajmować, podczas nieobecności rodziców, czy też jednego rodzica. Interesujące było również to, czy ta osoba stawała się w jakiś sposób nadzwyczajnie ważna, czy pełniła w życiu młodego człowieka wyjątkową rolę. I wreszcie postanowiłam zapytać ogólnie o problemy eurosierot, skupiając się na tych związanych ze szkołą, nauką, ale nie pomijając innych, które być

Kultura rozumiana w szerokim ujęciu ma istotnie znaczenie dla sytuacji społecznej. Zarówno otaczająca nas kulturowa rzeczywistość jak i związek, który istnieje na pomiędzy strefą kultury a młodzieżą zasługują na uwagę. Uczestnictwo w kulturze daje warunki do samodzielnego rozwijania działania, myślenia oraz prezentowania indywidualnych zdolności czy umiejętności. Chęć zgłębienia wiedzy w tym zakresie, skłoniła mnie do napisania poniższej pracy magisterskiej, której temat brzmi: „Życie kulturalne młodzieży w małym mieście w wypowiedziach licealistów z Namysłowa”. W mojej pracy skupiłam się na tym jaką rolę w życiu młodzieży odgrywają instytucje kulturalne, jakie są formy aktywności kulturalnej wśród młodzieży, jakie bariery dostrzega namysłowska młodzież w dostępie do kultury, jaką rolę w ich życiu pełni przestrzeń medialna oraz jaki rodzaj uczestnictwa w kulturze dominuje wśród młodzieży. Celem mojej pracy jest poprzez omówienie teoretycznie umocowanych podstaw związanych ze zjawiskiem uczestnictwa w kulturze, poznanie jak wygląda życie kulturalne młodzieży w małym mieście. Pierwszy podrozdział odnosi się do teorii związanej z tematem uczestnictwa w kulturze. Zawarte w nim są wszelkie definicje oraz pojęcia związane zarówno z ogólnym pojęciem kultury, jak i edukacją kulturalną. Przedstawiony został również obraz kultury popularnej w życiu młodzieży. Drugi dotyczy młodzieży w perspektywie pedagogicznej. Została podjęta próba charakterystyki młodzieży jako subkultury. Odniosłam się również do pojęcia tożsamości, która zawiera w sobie dwoistość znaczeń, ale zawsze nawiązuje do osobowości człowieka, określa jednostkę. Ostatni podrozdział dotyczy miasta w ujęciu socjologicznym. Została w nim przybliżona socjologia miasta, jako obszar, w którym zachodzą zmiany zarówno społeczne jak i kulturowe. Przestrzeń miejska w ujęciu kulturowym, która jest tworem ludzkim, więc poszczególne jednostki tworzą otaczającą ich przestrzeń, a co za tym idzie maja na nią wpływ. Ostatnim punktem w tym rozdziale jest charakterystyka miasta Namysłów, w którym zostały przeprowadzone przeze mnie badania. W kolejnym rozdziale zostały zawarte metodologiczne podstawy pracy. Zostały w nim określone cel, problematyka badań i pytania badawcze. Opisane również zostały paradygmaty w badaniach edukacyjnych, strategie ilościowe i jakościowe w badaniach pedagogicznych. Omówione zostały poszczególne metody zbierania danych w badaniach jakościowych oraz bardziej szczegółowo opisana została przyjęta przeze mnie metoda badawcza, którą jest wywiad. Ostatni rozdział został poświęcony na wyniki badań własnych. Znalazła się w nim charakterystyka badanej grupy. Zostały również przytoczone wypowiedzi badanych licealistów na temat roli instytucji kulturalnych, form aktywności młodzieży, barier utrudniających życie kulturalne, roli pełnionej przez przestrzeń medialną oraz rodzaju uczestnictwa w kulturze, jaki dominuje wśród młodzieży . W rozdziale tym zaprezentowałam wnioski płynące z przeprowadzony